‘Anderhalvemetersamenleving werkt niet in gehandicaptenzorg’

De anderhalvemetersamenleving werkt niet voor de gehandicaptenzorg. Dat concludeert kennisinstituut ZonMw op basis van diverse verhalen uit de sector. Daarbij komen ook positieve ontwikkelingen naar voren.

Wat is er nodig aan kennis en inzichten om (in de toekomst) problemen door het coronavirus te voorkomen? Daarover werden Rick Brink, Dederieke Festen, Willem de Gooyer, Yolan Koster, Theo Maas, Ditte van Vliet en Femke van Zoggel geïnterviewd door ZonMw. De mensen die hun verhaal deden zijn goed bekend met de gehandicaptensector, uit eigen ervaring, als vertegenwoordiger, cliënt of naaste of vanwege beroeps- of beleidsmatige betrokkenheid. ZonMw bekeek ook berichten uit de media en van websites van gehandicaptenorganisaties. Hun conclusies:

-          Tekorten testen en bescherming
In het begin van de coronacrisis was er vooral tekort aan testmateriaal en beschermingsmiddelen. Zélfs als cliënten de ziekte hadden opgelopen, moest zonder mondkapjes en beschermende kleding gewerkt worden. Het leverde veel angst en stress op bij zowel mensen die zorg ontvingen als bij professionals.

-          Aandacht
De gehandicaptensector bleef onderbelicht en wordt nog steeds nauwelijks genoemd.

-          Positief
Tegelijkertijd ontstonden er veel creatieve ideeën om de problemen aan te pakken.

-          Opgesloten
Mensen in een instelling moesten binnen blijven en mochten geen bezoek ontvangen. Desondanks hielden zorgteams de situatie voor hun cliënten zo leefbaar mogelijk.

-          Thuissituatie
Voor mensen die thuis wonen viel de hulp weg, wat een grote belasting betekende voor betrokkenen.

-          Stress en schuldgevoel
Wat vooral uit de verhalen naar voren komt is de stress die zowel begeleiders, familie en cliënten ervaren door de veranderingen en inperkingen. En de schuldgevoelens als het niet lukt om aan de regels te houden.

-          Eenzaamheid en sociaal isolement
Online contact biedt uitkomst maar kan direct contact niet volledig vervangen.

-          Anderhalvemetersamenleving?
Maatregelen die in veel gevallen een oplossing bieden, werken niet voor mensen met een chronische ziekte of beperking is de conclusie.

Er is vooral behoefte aan kennis, over omgaan met de risico’s, oplossingen en medische kennis. Ook moet er volgens degenen die ZonMw sprak aandacht zijn voor de langetermijngevolgen van de coronacrisis voor mensen met een chronische ziekte of beperking in de exitstrategie. Er moet aandacht blijven voor de toegankelijkheid van de samenleving en mensen met een beperking moeten hier nadrukkelijk bij betrokken worden.

De geïnterviewden benadrukken ook dat de coronacrisis weliswaar veel problemen met zich heeft meegebracht, maar ook de veerkracht van de samenleving heeft laten zien. “Als de samenleving, het zorgveld én beleidsmakers in staat zijn uit deze crisis lessen te trekken, dan zijn de problemen toch niet voor niets geweest. En is er een wereld gewonnen. Een inclusieve wereld.” |

Lees meer op de website van ZonMw. ZonMw financiert onderzoek naar corona in een speciaal COVID-19-programma, zie www.zonmw.nl/coronaonderzoek.