Autisme: erfelijk of veroorzaakt door een conserveermiddel?

Wetenschappers van verschillende universiteiten hebben onlangs de resultaten bekendgemaakt van twee studies naar de mogelijke oorzaak van het ontwikkelen van autisme. De ene geeft aan dat de erfelijke factor een grote rol speelt, de andere verwijst naar een specifiek conserveermiddel in voedingsmiddelen als mogelijke veroorzaker van autisme.

De eerste studie, door de onderzoekers van het Karolinska Institutet in Zweden zelf ‘de grootste studie in zijn soort’ genoemd, wijst uit dat bijna 81 procent van het risico op autisme een erfelijke kwestie is. De bevindingen zijn half juli gepubliceerd in het tijdschrift JAMA Psychiatry.

Voor deze studie bekeken de wetenschappers gegevens van meer dan 2 miljoen kinderen die geboren zijn tussen 1998 en 2011 in vijf landen - Denemarken, Finland, Zweden, Israël en West-Australië - bij nationale gezondheidsregisters. De kinderen werden gevolgd tot ze maximaal 16 jaar waren. Op dat moment hadden meer dan 22.000 van hen de diagnose autisme.

Erfelijkheid belangrijkste factor
Via de nationale gezondheidsregisters konden onderzoekers gegevens analyseren van de naaste familie van de betreffende kinderen: de ouders, broers en zussen en neven en nichten. Zo werd bekeken of autisme al in de familie voorkomt.

Uit deze studie bleek dat erfelijkheid in de onderzochte landen een belangrijke rol speelt. Dit varieerde wel per land. Zo bleek het in Israël om 87 procent van de gevallen te gaan en in Finland om slechts 51 procent. Maar het overgrote deel van het risico op autisme hield verband met genetica.

Omgevingsfactoren "hebben minimaal bijgedragen" en ook aspecten zoals het gewicht van de moeder speelden een "niet-bestaande of minimale" rol, aldus de onderzoekers.

Conserveermiddelen
De andere studie werd uitgevoerd in een laboratorium met menselijke stamcellen. Onderzoekers van de University of Central Florida (UCF) vonden daarin aanwijzingen dat het conserveermiddel PPA (Propionic Acid) in bewerkte voedingsmiddelen verantwoordelijk zou kunnen zijn voor het stijgende aantal mensen met autisme in de VS. Momenteel heeft 1 op de 59 Amerikaanse kinderen de diagnose ASS, waar dat 20 jaar geleden nog 1 op de 150 kinderen was.

Wetenschappers hebben menselijke neurale stamcellen blootgesteld aan grote hoeveelheden van het conserveermiddel PPA. Ze ontdekten dat dit de ontwikkeling van neuronen verminderde. PPA wordt gebruikt in verpakte en bewerkte voedingsmiddelen, zoals kaas en producten die gebakken zijn.

Het zou kunnen betekenen dat het consumeren tijdens de zwangerschap van te veel voedingsmiddelen die PPA bevatten, de ontwikkeling van de hersenen van de foetus of pasgeborene kan beïnvloeden en het risico op autisme kan verhogen, aldus de onderzoekers. Zij benadrukken dan ook dat het heel belangrijk is om tijdens de zwangerschap zelfgemaakte gezonde voeding te eten. Vermijd voedsel dat PPA bevat, waarschuwt hoofdonderzoeker Dr. Saleh Naser. “Gezond eten is een must, geen optie.”

De wetenschappers borduurden voort op een eerdere studie, waarbij PPA in de hersenen van ratten werd geïnjecteerd. Die gingen autistisch gedrag vertonen.

De 18 maanden durende studie, gefinancierd door UCF, werd gepubliceerd in Scientific Reports, een tijdschrift in Nature.  |