Begeleiders schrijven over omslag van ‘zorgen voor’ naar coachen lvb-ers

Hoe maak je de omslag van een zorggerichte woonvoorziening voor jongeren met een licht verstandelijke beperking, naar een trainingshuis waar de jongeren zelfstandiger leren functioneren? In een boekje schrijven medewerkers van Abrona over deze verandering bij de Biltse Grift in Utrecht.

De veranderingen bij de Biltse Grift zijn deels gedwongen door bezuinigingen in de zorg, maar ook vanuit de visie ontstaan van meer verantwoordelijkheid voor de jongeren, zo is te lezen in het erg praktische boekje ‘12,5 jaar de Biltse Grift’. Begeleiders Marieke Ettema, Jessica Landzaat, Susy Lapien, Femmy Oosterveer en orthopedagoog Albert Langhout(op de foto) schreven over de omslag.

Zorgvragers
Op 1 februari 2003 startte in de rustige woonwijk Voordorp, in het noord-oostelijke puntje van de stad Utrecht deze woonvoorziening voor jongeren. De eerste bewoners, toen nog zorgvragers genoemd, kwamen daar wonen vanuit het ouderlijk huis of hadden daarvoor gelogeerd bij een kinder- en jongerenvoorziening van Abrona.

In de beginjaren was de begeleiding gericht op ontwikkeling maar tegelijkertijd vooral zorggericht: bijvoorbeeld elke ochtend zorgen dat de zorgvragers op tijd, schoon en netjes gekleed naar school of dagbesteding gingen. Daarna werd het huis schoongemaakt en de was gedaan elke werkdag door drie huishoudelijk medewerksters, in het weekend door de begeleiders.

Georganiseerd door begeleiders
In de middag, bij thuiskomst van de zorgvragers, hadden de begeleiders ervoor gezorgd dat er boodschappen waren gedaan en eten was gekookt. Jarenlang hadden ze daarvoor een speciaal aangestelde kok.

Jaarlijks hoogtepunt was het kerstfeest: een heerlijk (minimaal) 3 gangen menu gemaakt en opgediend door de begeleiders. Op dezelfde wijze werden er gezellige barbecues en verjaardagsfeesten georganiseerd waarbij ook de familie van harte welkom was.

Studentenhuis
Anno 2015, schrijven de begeleiders, heten de zorgvragers nu jongeren. Zelf zeggen ze dat ze in een soort van studentenhuis wonen waar ze van alles kunnen doen en leren. Het is dat ook deels, omdat door de leegloop door de veranderde wet- en regelgeving, begeleiders en cliënten er gezamenlijk voor gekozen hebben twee lege kamers aan te bieden aan studenten. Die wonen er nu en hebben als tegenprestatie voor goedkoop wonen gemiddeld 20 uur per maand contact met de jongeren.

Taken
De begeleiders noemen het woon – leerhuis of trainingshuis. De jongeren zijn zelf verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken in het huis: zij doen alle taken zelf en worden daarin gecoacht door de begeleiders. Ze houden zelf het huis schoon, elke dag, als het nodig is met hulp van de begeleiding. Ze doen zelf boodschappen met een bakfiets, koken elke dag zelf.

Het kerstdiner is nog steeds een jaarlijks hoogtepunt: sinds 2012 wordt het verzorgd door de jongeren zelf. Dit jaar is er voor het eerst het Suikerfeest georganiseerd. Er zijn nog steeds barbecues en verjaardagsfeesten, dat regelen de jongeren zelf.

Minder personeel
Opvallend is wel dat de begeleiders die de omslag beschreven inmiddels niet meer werken bij de Biltse Grift, ook als gevolg van de veranderingen bij Abrona. De 5 begeleiders die er voorheen werkten, werden 2 persoonlijk ondersteuners. De coördinator werd teamleider en is dat voor 8 locaties, de orthopedagoog is al jaren beschikbaar voor zo’n 115 uur in plaats van voorheen 285 uur per jaar.

De teamleider en orthopedagoog hebben er in de loop der jaren voor gekozen om los te laten: vertrouwen te geven aan de begeleiders, steeds meer taken en verantwoordelijkheden naar hen te delegeren. Zij moeten het ten slotte doen, zij zijn elke dag aanwezig in de woning. De begeleiders hebben de afgelopen jaren hetzelfde gedaan met de cliënten: ze zoveel mogelijk zelf verantwoordelijk maken voor de dagelijkse gang van zaken in het huis.  |

Lees ook het boekje #hetkananders, van visie naar verandering bij Abrona, Dr. Filip van den Bergh. Download ‘12,5 jaar de Biltse Grift’ of bestel het boekje gratis op de website van Abrona.