Bijna alle veel-plegers zijn verstandelijk beperkt

De helft van de jongeren die in het strafrecht terechtkomen wegens misdaden en overtredingen, hebben een lichte verstandelijke beperking. Veel-plegers hebben zelfs bijna altijd verstandelijke beperkingen. Dat is de uitkomst van het onderzoek dat sociologe Marigo Teeuwen deed naar criminele jongeren met een licht verstandelijke beperking. Teeuwen schrijft erover in haar net verschenen boek 'Verraderlijk gewoon' (uitgeverij Swp).

Ze onderzocht de reclasseringsdossiers van 120 jongeren met een lichte verstandelijke beperking. Het zijn hartverscheurende verhalen over gefrustreerde jongens zonder zelfvertrouwen, omdat er altijd te veel van hen is verwacht. Mislukte schoolcarrières, mislukte stages, geen baan, vertelt Teeuwen in Nrc Handelsblad van 16 april. "Alle jongeren met dit type beperking hebben dezelfde kenmerken: een beperkte intelligentie, gebrekkig sociaal aanpassingsvermogen, geen controle over hun agressie, sterk beïnvloedbaar en zonder inzicht in hun eigen situatie."

Zwakke gezinnen
Toch doen de meeste licht verstandelijk gehandicapte jongeren (16% van alle jongeren) het wèl goed, die begaan geen misdaden. Teeuwen onderzocht waarin de groep die zij onderzocht afwijkt: criminele lvg-jongeren komen meestal uit een zwak gezin, ze hebben foute vrienden, en ze gebruiken drugs. De helft van de jongeren die ze onderzocht heeft verstandelijk gehandicapte ouders.

Hoopvolle boodschap
Hoewel de informatie uit haar onderzoek somber maakt, heeft Teeuwen in haar boek ook een hoopvolle boodschap: juist hun beïnvloedbaarheid kan hen misschien ook uit de problemen helpen. Een oplossing weet ze ook niet, ze doet wel aanbevelingen: Zorg dat de verstandelijke beperking zo jong mogelijk bekend is, en controleer wat daar in het voorgezet onderwijs mee wordt gedaan. Zorg voor veilige mogelijkheden voor scholing en werk. En er moet meer kennis komen over licht verstandelijke beperkingen, zowel in de hulpverlening als in het strafecht.

Verraderlijk gewoon, door Marigo Teeuwen. Uitgeverij Swp, prijs € 24,90.