Blog: de oorlog en mensen met een verstandelijke beperking

De oorlog in Oekraïne houdt ons in de greep. Klik-journalist Mariët Ebbinge blogt over hoe de oorlog ook mensen met een verstandelijke beperking raakt.

Via de krant, journaal en vele praatprogramma’s op tv komt het geweld in Oekraïne ook bij ons in de huiskamer. We zien kilometerslange colonnes met pantservoertuigen en tanks naar Kiev rijden. Het is een dreiging die almaar toeneemt naarmate de hoofdstad dichterbij komt. We zien uitgebrande tankwagens en met jassen bedekte doden langs de kant van de weg. We zien een tot gruis vernietigd gebouw, daarnaast een gebouw met een gapende wond in een gevel. Oorlog is lelijk.

We zien een kraamafdeling in een kelder, als teken dat het leven toch ook doorgaat. We zien ontstellend dappere burgers die molotovcocktails maken, die ongetraind wapens oppakken om hun huis, hun stad, hun land te verdedigen. We zien een moedige president, een entertainer die de rol van zijn leven speelt, die uiteindelijk tot zijn dood kan leiden.

Onbegrijpelijk
We zien geen mensen met een verstandelijke beperking! Wat zij doormaken, tart de verbeelding. Zij zullen doodsbang zijn als het lawaai van inslaande bommen en ratelende mitrailleurs dichterbij komt. Als een gebouw bij hen in de buurt wordt geraakt. Als de sirenes weer afgaan.

Corona was voor hen al iets angstaanjagends, de maatregelen om verspreiding tegen te gaan soms onbegrijpelijk. Maar wat zal de oorlog met hen doen? Hoe leg je deze zinloze oorlog aan hen uit? Hoe verminder je hun angst? Hoe dapper moet je als begeleider zijn om naast hen te blijven zitten als een bom inslaat?

Begeleider
Ik zeg dat ik geen mensen met een beperking op tv zag, maar dat is niet helemaal waar. Op een Franse zender sprak een verslaggever met een begeleider van een onbekende Oekraïense zorgorganisatie. De mensen voor wie hij zorg draagt, allemaal jonge mannen met een verstandelijke beperking, zaten naast hem. Ze waren vervuld van het moment, blij met de aandacht die ze kregen.

Op het oog was de oorlog voor hen ver weg. Niemand van hen leek te beseffen wat er op het spel staat. Dat kwam, denk ik, omdat de mannelijke begeleider er wonderlijk genoeg in slaagde om een ontspannen houding aan te nemen. Hij babbelde met de Franse verslaggever, alsof het ging over de maaltijd die ze ’s avonds zouden gaan eten. Zijn cliënten hoorden het aan en glommen een beetje van trots dat ze op de buitenlandse tv kwamen.

Op een gegeven moment maakte iemand in de studio waar de Franse verslaggever zat met haar handen een hartje. De jonge mannen naast de begeleider deden haar, wat onbeholpen, na. Ik kreeg tranen in mijn ogen.  | Door Mariët Ebbinge

Meer lezen
Hoe de oorlog een levende nachtmerrie is voor mensen met een verstandelijke beperking in Oekraïne beschrijft Audrey van Vulpen van zorgorganisatie Pameijer in een aangrijpend blog op de website van de VGN.
Ben je op zoek naar toegankelijke informatie voor cliënten over de oorlog? Steffie geeft begrijpelijke uitleg.

De Jostiband heeft maar liefst 24 uur muziek gemaakt om geld op te halen voor Oekraïne, doneren kan nog steeds. Lees meer op www.jostimarathon.nl.