Burn-out bij ouders van kinderen met extra zorgbehoefte

Ouders van een kind met bijvoorbeeld een ernstige meervoudige beperking staan altijd ‘aan’. De zorg voor hun kind is er 24/7. Een zware taak, die ook kan leiden tot een burn-out. Hoe ervaren deze ouders dat zelf? Daar deed het projectteam van Ouders in Evenwicht onderzoek naar. Er is ook een informatieve website over het onderzoek gemaakt voor ouders en zorgverleners: Burn-on.

Voor hun studie had het team gesprekken met 38 ouders over hun ervaringen met een burn-out. Hier kwamen drie thema’s uit naar voren:

1. Langdurig en terugkerend. De ouders geven aan dat een burn-out lang duurt en ook een terugkerend karakter heeft. Sommigen twijfelen of ze wel volledig kunnen herstellen.
2. Drie fasen. De ouders onderscheiden de volgende fasen: stressklachten, gevolgd door overbelasting en uiteindelijk uitputting. Ook noemen ze klachten, zoals slaapproblemen, depressieve gevoelens, vermoeidheid en angst, maar die zijn per persoon verschillend en zitten ook niet aan een bepaalde fase vast.
3. Overlevingsmodus. Ouders doen in deze fase net alsof het goed gaat (vechten), terwijl er sprake is van vluchtgedrag: ze trekken zich terug van anderen en neemt afstand van zichzelf.. Men blijft wel functioneren, maar ervaart een gevoel van zinloosheid.

Om deze ouders te helpen, is het goed om de risico- en veerkrachtfactoren te bepalen en vervolgens de balans tussen de factoren te herstellen. Hoe dan ook blijft een burn-out bij ouders van een zorgintensief kind lastig, omdat de zorg, het georganiseer en het geregel altijd doorgaat; de ouders hebben een onvermijdelijke verantwoordelijkheid voor hun kind.

De onderzoekers geven nog drie aanbevelingen voor de praktijk. De eerste is aandachtig te kijken naar de ouder(s), omdat de burn-out soms verborgen blijft. Is er sprake van een burn-out? Realiseer je dat de gevolgen per persoon kunnen verschillen. Wees je ook bewust van jouw rol als zorgprofessional of naaste, wat beteken jij voor de ouder?

Burn-on
Bij het onderzoek is de informatieve website en tool Burn-on gemaakt. Op deze website vinden ouders van een zorgintensief kind, zorgprofessionals en naasten alles over overbelasting, burn-out en burn-on (doorgaan terwijl je eigenlijk opgebrand bent). Over hoe het kan ontstaan, welke factoren er van invloed kunnen zijn en over wat een ouder en anderen zoals zorgprofessionals en naasten kunnen doen om een burn-on of burn-out te voorkomen of verlichten als je er al middenin zit.  |

Ouders in Evenwicht is een samenwerking tussen Viveon, OuderInzicht en Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht. Het hele onderzoeksartikel Conceptualizing burnout from the perspective of parents of children with complex care needs is online te lezen.