Casus Cce over een nieuwe context voor Coen: van Ggz naar Vg

Coen (53) kampt al vanaf zijn geboorte met ernstige darm- en eetproblemen en pijn. Daarnaast zijn bij hem de diagnoses schizoïde persoonlijkheidsstoornis en Ass gesteld. Coen wil boven alles regie over zijn eigen leven. Daar steunen zijn ouders hem in. Het gaat langzaam bergafwaarts met Coen als hij op zijn 48e zelfstandig gaat wonen.

Zijn moeder ondersteunt hem waar ze kan, maar desondanks verschuift Coens dag-nachtritme, eet hij onvoldoende en neemt hij zijn medicatie onregelmatig in. Als hij verhuist naar een flat van een Ggz-voorziening met woon-ondersteunende zorg, verbetert zijn situatie helaas niet. Als de begeleiding druk op hem uit probeert te oefenen om toch zijn medicatie in te nemen dan begint hij te gillen, trekt zich terug en doet de deur niet meer open. Ze krijgen geen contact meer met Coen. Uiteindelijk belandt hij met ernstige ondervoeding in het ziekenhuis.

Balans vinden
Cce-coördinator Cilia Jansen leert Coen kennen als een man vol levenslust, ondanks zijn lastige lichaam, beperkte energie en chronische pijn. Zij buigt zich over de vraag wat Coen nodig heeft om ondanks zijn problemen toch zo zelfstandig mogelijk te kunnen leven en in contact met zijn omgeving te blijven.

Er moet een balans gevonden worden tussen de behoefte van Coen aan autonomie en de behoefte aan externe ondersteuning. Context en begeleidingsstijl moeten hiervoor drastisch gewijzigd worden. Uiteindelijk is Coen verhuisd van de huidige setting van de Ggz naar een appartement bij een instelling voor verstandelijk gehandicapten waar 24-uurs zorg geboden kon worden, die bovendien beter aansloot bij de zorgbehoefte van Coen.

Het ging om de volgende aspecten in de nieuwe setting:

•  De Arts Verstandelijk Gehandicapten coördineert de medische zorg met respect voor de eigen inbreng van Coen. Er is een lichte controle bij het innemen van de medicatie. In de VG is men, meer dan in de Ggz, gewend om te balanceren op het grensvlak van sturend begeleiden en respecteren van autonomie.
• Ook weten begeleiders in de Vg-sector over het algemeen goed hoe ze rekening moeten houden met Ass. Ze helpen Coen met plannen en organiseren, bijvoorbeeld door zijn daginvulling te visualiseren met pictogrammen. Daarin worden eet- en drinkmomenten meegenomen, zodat ondervoeding minder aan de orde is.
• Verder is er in de Vg-sector meer passende dagbesteding die rekening houdt met Coens wensen, beperkingen en mogelijkheden.

Coens probleemgedrag is verdwenen, hij heeft geaccepteerd dat begeleiders veel nabijheid bieden om hem te helpen. Zijn administratieve kwaliteiten worden ingezet bij de dagbesteding waar hij op de computer werkt.

Cilia Jansen concludeert dat er verschillen zijn in de benadering in de geestelijke gehandicaptenzorg in vergelijking met de verstandelijk gehandicaptenzorg. Ggz-begeleiding is vaak gericht op de autonomie en eigen verantwoordelijkheid van de cliënt, en dat paste minder goed bij Coen.

Geïnteresseerd in de gehele tekst van de casus? Kijk dan hier.