Column coach gehandicaptenzorg over innovatie die botst met huidige praktijk

Leggen we de focus niet téveel op innovatie en te weinig op de huidige praktijk? Gwen Stücklschwaiger-van Tienoven, vakcoach in de verstandelijk gehandicaptenzorg, deelt haar ervaringen met haperende techniek in de dagelijkse praktijk: onbetrouwbare alarmsystemen die tot onveilige situaties voor begeleiders leiden.

Heb je dat al gezien? Zorgrobots, voor het contact maken met cliënten. Veel mensen zijn hier lyrisch over. Speciale tablets met handige app’s. Er worden in de zorg innovatiedagen georganiseerd, waarbij teams elkaar uitdagen. Prachtige paradepaardjes. De meest ingenieuze dingen worden bedacht. Maar een telefoon waarop mensen ons in geval van een noodsituatie kunnen bereiken, waarmee wij elkaar kunnen bereiken en een alarm kunnen indrukken, dát hoort kennelijk niet tot de mogelijkheden.

Intensieve zorg
Samen met mijn collega’s werk ik met een kleurrijke groep mensen. Wij bieden intensieve zorg aan mensen met een verstandelijke beperking en complexe problemen. Denk hierbij aan hechtingsproblemen, alcoholverslaving of mensen die in hun leven ernstig getraumatiseerd zijn geraakt. We hebben de afgelopen maanden hard gewerkt aan onze werkwijze, waarin we veel nabijheid bieden en binnen een dagprogramma werken aan de relatie. Los van het feit dat we, in het begeleiden, de aandacht niet bij het probleemgedrag leggen, is het er wel.

Ernstige veiligheidsrisico’s
Vanwege de levensgeschiedenis van onze cliënten lopen begeleiders ernstige veiligheidsrisico’s. Daar waar je een minuut geleden goed in contact was, slaat – floep – de stemming acuut om door een herinnering die direct de zintuigen van een cliënt prikkelt. Dit is niet altijd op voorhand in te schatten. De veiligheidsrisico’s bestaan uit bespuugd of bedreigd worden, bekogeld worden met losse voorwerpen of meubilair, of fysiek aangevallen worden. Je hebt elkaar als begeleiders hard nodig om veilig te kunnen werken.

Onbetrouwbare alarmknop en slechte bereikbaarheid
Als er zich iets voordoet waarvan we merken dat we assistentie nodig hebben, drukken we een alarmknop in en komen collega’s van de andere woningen. Maar er zijn al maanden problemen met het systeem. Kort samengevat: het is niet betrouwbaar, alarmafgifte komt zeer vertraagd of niet binnen bij de collega’s. Waardoor zij op hun beurt niets meekrijgen van de hele (nood)situatie.

Wat de gevolgen zijn als zo’n melding niet afgaat?

• Je kunt geen veiligheid aan je cliënt bieden, want je bent zelf niet veilig.
• Je voelt je machteloos in de situatie.
• Je hebt het gevoel geen controle meer te ervaren.
• Je vraagt jezelf af of je jezelf nog kunt beschermen.
• Je voelt lichamelijke pijn.
• De moed zakt je in de schoenen, je kunt wel janken.
• Je weet niet wat er nog meer gaat komen of hoe lang het nog duurt.
• Je ervaart een enorme piek van stress.
• Je kunt niet wegkomen.

Een signaal vanaf de werkvloer
Momenteel lopen wij met drie verschillende (alarm-/telefoon)systemen aan onze broek, omdat het kennelijk niet lukt aan onze vraag te voldoen. En geen van deze systemen is betrouwbaar, waardoor een alarm wederom niet doorkomt. Ik kan daar met de pet niet bij. Ik schreeuw liever niet, maar wil wel een signaal afgeven vanaf de werkvloer. Dat wij het fijn vinden dat er zoveel technische innovatie is in de zorg, maar ons zorgen maken over de techniek in onze eigen dagelijkse praktijk. Of komt dit ook niet binnen?  |

Column Gwen Stücklschwaiger-van Tienoven, vakcoach in de verstandelijk gehandicaptenzorg