Dialoog over gezond en veilig werken in de zorg verlaagt verzuim en verhoogt kwaliteit

Ledencollectief IZZ heeft in samenwerking met de Erasmus Universiteit Rotterdam de Aanpak Organisatieklimaat ontwikkeld, die de dialoog over gezond en veilig werken in de zorg op gang brengt. Het doel: geestelijke en lichamelijke overbelasting van zorgmedewerkers voorkomen. Onderzoek wijst nu uit dat teams die volgens deze interventie werken, een lager verzuim kennen en gezondere medewerkers hebben.

IZZ stelt dat gezond werken in de zorg geen utopie meer is, dankzij de Aanpak Organisatieklimaat. Die interventie kent drie stappen, steeds gevolgd door ondersteunende teamcoachingsessies. De deelnemende teams doorlopen drie keer een ronde en per ronde wordt een subthema gekozen binnen het overkoepelende thema ‘gezond en veilig werken’. Bij de Aanpak Organisatieklimaat kwamen de volgende onderwerpen aan de orde:

• Fysieke arbeidsbelasting
• Psychosociale arbeidsbelasting
• Organisatievoorwaarden voor gezond en veilig werken.

De drie stappen zijn Teampeiling, Teamdialoog en Bestuurder op de werkvloer.

1. Teampeiling
   In de eerste stap worden de meningen van de medewerkers gepeild aan de hand van enkele stellingen.
2. Teamdialoog
   Het gehele team gaat onder leiding van de teamleider in gesprek over de uitkomsten van de teampeiling. De medewerkers ventileren meningen en ideeën en bespreken knelpunten.
3. Bestuurder op de werkvloer
   Iemand uit het hoger management (bestuurder of directeur) gaat in gesprek met de teamleden over de uitkomsten van de teamdialoog. Wanneer het noodzakelijk én mogelijk is, neemt deze persoon direct een besluit om zaken op te lossen die veilig en gezond werken belemmeren.

De effectiviteit van deze werkwijze is getoetst in tien zorgorganisaties, waaraan 220 zorgteams en 3600 zorgmedewerkers deelnamen. Zij zijn werkzaam in de vier grootste zorgbranches, waaronder de gehandicaptenzorg. De belangrijkste uitkomsten zijn:

• Medewerkers voelen zich gezonder: ze zijn minder uitgeput, zowel lichamelijk (63 procent lager dan controleteams) als emotioneel (43 procent lager dan controleteams).
• Werkgerelateerd verzuim daalt: direct na afloop van de interventie ligt het verzuim 41 procent lager dan in de andere teams. Na een half jaar is het verschil nog groter en blijkt het verzuim zelfs 68 procent lager te liggen.
• Medewerkers laten gezonder en veiliger gedrag zien: dankzij de dialoog over de huidige normen over gezond werken in het team, vertonen de medewerkers ook daadwerkelijk meer gezond en veilig gedrag dat bijdraagt aan een gezondere werkomgeving.
• De kwaliteit van zorg neemt toe: de teamleiders van de teams die de Aanpak Organisatieklimaat hebben gedaan, beoordelen de kwaliteit van de geleverde zorg een halfjaar na afloop hoger dan de teamleiders van niet-deelnemende teams.|

Het gehele rapport is de downloaden op www.izz.nl/praktijktoetsing. Daar is ook de samenvatting te vinden.