Documentaire over zomerkamp dat verandering voor mensen met beperkingen teweegbracht

De documentaire Crip Camp die vanwege corona al eerder op Netflix kwam, vertelt het verhaal van een Amerikaans zomerkamp voor jongeren met een beperking in de jaren 70. Een kamp waar de jongeren gewoon tieners konden zijn en dat de basis legde voor een revolutie: geen uitsluiting meer in aparte scholen en instituten en meer aangepaste voorzieningen en gebouwen. Bijna 50 jaar later zijn deze thema’s nog steeds actueel en herkenbaar.

Begeleiders zonder ervaring met mensen met een beperking en een hippieachtige Woodstock sfeer. Dat is Camp Jened in New York, dat in de jaren 50 startte als traditioneel zomerkamp voor jongeren met een beperking en in de jaren 60 en 70 evolueerde tot een revolutie voor jongeren die naar erkenning zochten.

James (‘Jimmy’ in zijn tienerjaren) Lebrecht vertelt en filmt zijn ervaringen destijds als 15-jarige in Camp Jened. In het zomerkamp krijgt hij voor het eerst het gevoel ‘cool’ en niet anders te zijn. Hij hoeft zich niet te schamen voor zijn beperkingen en ontmoet er zijn eerste vriendinnetje.

Dat is ook wat naar voren komt in heel de film en waar de jongeren uit Camp Jened zich vervolgens sterk voor maken: mee kunnen doen en een leven kunnen leiden als ieder ander. “We willen voor vol aangezien worden.”

Een bijzonder fragment is dat de jongeren door een uitbraak van ‘platjes’ in quarantaine moeten in het zomerkamp. “We worden gedehumaniseerd,” zegt een van de jongeren. “Ik heb helemaal geen jeuk, dus hoef ik ook geen desinfectie.”

Erkenning
De beelden van het kamp worden opgevolgd door de strijd van een aantal jongeren die hun rechten in wetgeving verankerd willen zien. Alle voorzieningen moeten toegankelijk worden voor mensen met een beperking. Mensen met een lichamelijke en verstandelijke beperking vinden elkaar hierin en herkennen elkaars ervaringen.

Hun doorzettingsvermogen heeft uiteindelijk resultaat, maar pijnlijk duidelijk wordt dat het probleem vooral bij de mensen zonder beperkingen ligt. Die moeten erkenning geven en zorgen dat er geld wordt vrijgemaakt om daadwerkelijk de wetgeving in de praktijk te brengen. En ook moet de maatschappelijke houding veranderen ten opzichte van mensen met beperkingen.

De schokkende beelden van een staatsinstelling waar mensen met beperkingen amper individuele aandacht en te eten kregen, waren een schrikbeeld voor veel van de jongeren in Camp Jened. Nu 50 jaar later zijn de voorzieningen in de zorg veel verbeterd, maar de strijd voor echte integratie en gelijkheid is nog altijd levend.  |

Crip Camp: A Disability Revolution. Regie James LeBrecht, Nicole Newnham. Geproduceerd door Barack en Michelle Obama. Bekijk de trailer van Crip Camp, nu te zien op Netflix: