Documentaires over beperking en psychiatrie op Idfa

Binnenkort gaat het International Documentary Film Festival Amsterdam, beter bekend als Idfa, weer van start. Van 16 tot en met 27 november zijn ruim driehonderd documentaires te zien op verschillende locaties in Amsterdam. Een aantal daarvan gaat over mensen met een beperking. Een overzicht.

De documentaires worden op meerdere dagen, op verschillende locaties en tijdstippen gedraaid. Klik bij elke film op de link voor meer informatie hierover.

Communion
Anna Zamecka, Polen, 72 minuten
Tragisch, bij vlagen humoristisch en zelfs voorzichtig optimistisch portret van de strijdvaardige veertienjarige Ola, die vrijwel in haar eentje voor haar autistische broertje en haar aan drank verslaafde vader zorgt. Moeder is volledig uit beeld. De camera is als een vierde familielid in het gezin aanwezig.

Daniel
Anastazja Dabrowska, Polen, 24 minuten
Daniel is op zomerkamp met zijn vrienden. Er zijn gespecialiseerde begeleiders mee, want het is een kamp voor jongeren met het syndroom van Down. In de groep worden activiteiten gedaan, maar onder elkaar praten de jongens vooral over de liefde en over meisjes. Daniel probeert zijn gevoelens te vangen in een gedicht, gesteund door zijn beste vriend. Een film over universeel verlangen, vriendschap en broederliefde.

The Grown-Ups
Maite Alberdi, Chili/Nederland/Frankrijk, 80 minuten
Al veertig jaar gaan Anita, Rita, Ricardo en Andrés naar een school voor kinderen met het syndroom van Down. Na al die jaren begint het veilige en vertrouwde te vervelen. Ze zijn de 45 gepasseerd, en het werk in de bakkerij van de school is voor sommigen van hen geen uitdaging meer. Ook op persoonlijk vlak lonkt de vrijheid. Neem Anita en Andrés: zij zijn verliefd. Maar waar kunnen de geliefden, die nog bij hun familie inwonen, een rustig plekje vinden om samen te zijn? Ontroerende en confronterende observaties van vier Chileense volwassenen met Down. Zij zijn klaar voor het echte leven, hun omgeving echter niet.

The Man Who Can
Nadine Kuipers, Nederland, 17 minuten
Het leven van de elfjarige Malik, een bijzondere jongen met het syndroom van Down, staat op zijn kop als hij naar Afrika verhuist. In 2003 maakte regisseur Nadine Kuipers haar toelatingsfilm voor de Filmacademie over Malik, zijn moeder en het boekje dat zij voor haar zoon maakte om hem vooruit te helpen in het leven. Kuipers is de bijzondere moeder-zoon-relatie altijd blijven volgen, met in haar achterhoofd Michael Apteds Up-serie. The Man Who Can is uit 2011.

My Friend, Yaniv
Maayan Schwartz, Israël, 45 minuten
Geestig maar ook wrang portret van de 28-jarige Yaniv, in wiens fragiele, aan een rolstoel gekluisterde lichaam een levenslustige, rebelse geest schuilt. Hij vindt het tijd worden om het ouderlijk huis te verlaten, maar zijn ernstige spierziekte maakt hem afhankelijk van 24-uurszorg.

Resurrecting Hassan
Carlo Guillermo Proto, Canada/Chili, 100 minuten
Intiem portret van een blind gezin dat worstelt met het verlies van zoontje Hassan. Zij willen niets liever dan hem weer tot leven wekken. De ouders, Denis en Peggy, zijn volgers van de Russische mysticus Grigori Grabovoi, die verkondingt dat mensen uit de dood kunnen opstaan. Daar stort Denis zich op, terwijl Peggy vooral bezig is met haar eigen wederopstanding. Ondertussen zingt het stel samen met hun dochter Lauviah in de metrostations van Montreal, om geld te verdienen.

God Knows Where I Am
Jedd Wider, Todd Wider, VS, 99 minuten
Nauwgezette reconstructie van de laatste maanden van Linda Bishop, een bipolaire vrouw die door het zorgsysteem in de steek werd gelaten. Een reeks zeer secuur bijgehouden dagboeken vormt het uitgangspunt van deze film, waarin ook de achterblijvers aan het woord komen: Linda’s zus, een vriendin, haar dochter en de eigenaar van het verlaten huis waar Linda zich de laatste maanden van haar leven had verscholen.

Icon
Wojciech Kasperski, Polen, 52 minuten
Geen camera keek ooit achter de muren van dit afgelegen psychiatrisch ziekenhuis in Siberië, waar de medische staf er met minimale middelen het beste van probeert te maken. Een arts stelt dat hij al snel na aankomst weet of nieuwe mensen het instituut ooit zullen verlaten. Het is een overbevolkte plek, waar vastbinden de enige oplossing lijkt als de medicatie niet aanslaat.

Letter
Sergei Loznitsa, Rusland/Nederland, 21 minuten
Het geluid is gedempt, de beelden onscherp en de bewoners bewegen als geesten over de velden, in deze impressie van een psychiatrische instelling in het dorpje Oksochi in het westen van Rusland. De film is uit 2012; een jaar later werd de instelling door een brand verwoest en kwamen tientallen patiënten en personeelsleden om het leven.

Life, Animated
Roger Ross Williams, Verenigde Staten, 91 minuten
Het inspirerende verhaal van de autistische Owen, die de wereld om hem heen begrijpelijk wist te maken via Disney-animaties.

Naomi's Secret
Saskia Gubbels, Nederland, 15 minuten
Trouw bezoekt de optimistische tiener Naomi haar moeder, die in een inrichting woont. Ze besluit voor het eerst iemand mee te nemen: haar beste vriend Sam. Dat is heel spannend, want haar moeder heeft last van psychoses. Maar Naomi heeft besloten dat ze zich niet meer voor haar achtergrond wil schamen.

A Quiet Place
Sjoerd Oostrik, Nederland, 81 minuten
Drie jongens in een jeugdgevangenis. Worstelend met zichzelf en de opgelegde regels proberen ze het hoofd boven water te houden. De docu toont de wereld van moeizame heropvoeding, inclusief talloze botsingen en ordemaatregelen, vanuit het standpunt van de jonge gedetineerden. Gevangenisrapporten van incidenten worden door de jongens zelf voorgelezen. Naast neutrale observaties is er ook ruimte voor meer intieme momenten en persoonlijke, zelfs poëtische ontboezemingen.

To Stay Alive - A Method
Erik Lieshout, Nederland, 60 minuten
Iggy Pop leest voor uit Michel Houellebecqs spraakmakende essay over waanzin, overleven en kunst. Regisseur Erik Lieshout en coregisseurs Arno Hagers en Reinier van Brummelen filmen Houellebecq in de keuken van zijn grootouders en bezoeken de mensen met een psychiatrische ziekte wier levensverhalen de inspiratiebron vormden voor het essay. Iggy Pop herkende in de tekst onmiddellijk zijn eigen strijd als jonge kunstenaar, toen hij zelf ook dicht tegen de waanzin aan zat.

We’ll Be Alright
Alexander Kuznetsov, Frankrijk, 77 minuten
Yulia en Katia kwamen na het weeshuis in een gesloten inrichting in Oost-Siberië terecht. Nu proberen ze hun vrijheid te heroveren.

Meer informatie over het festival op www.idfa.nl.