Dooddoener: dankbaar werk

Bijna iedere onbekende die hoort wat voor werk ik doe, komt al snel op de proppen met: ‘Dat lijkt me zo’n dankbaar werk’. Meteen sta ik dan met mijn mond vol tanden. Moet ik uitleggen hoe ik mijn werk ervaar en dat het niet per definitie meer of minder dankbaar werk is, dan ieder ander soort werk? Eerste blog van orthopedagoog en begeleider Nicole van Troost.

Als iemand zegt dat mijn werk in de zorg zo dankbaar is, moet ik dan maar niet de illusie hebben dat de persoon tegenover me werkelijk interesse heeft in mijn gedachten betreffende mijn werk, en net zo nietszeggend ‘Ja’ knikken, in de wetenschap dat wij elkaar nooit zullen begrijpen?

Wat bedoelt men, als men zegt ‘dankbaar werk’?

Schuld afkopen
Soms ervaar ik het als een dooddoener, waar geen werkelijk antwoord op hoeft te volgen, zoiets als ‘Hoe gaat het?’, ‘Goed’. Een lege (in)formaliteit, zonder werkelijke betekenis.

Soms heb ik zelfs het gevoel dat mensen, die van mening zijn dat ik ‘dankbaar werk’ doe, onbewust een soort schuld willen afkopen. Zo van: ik denk er niet over om me ooit voor mensen met een beperking in te spannen, gelukkig doet zij het, ik zal haar maar zeggen dat het ‘dankbaar werk’ is, dan gaat zij ermee door en hoef ik me er verder niet mee bezig te houden.

‘Dankbaar werk’, een uitspraak als een lege huls, waar ik, zoeker naar betekenis, weinig mee kan. En toch wel. Want het is dankbaar werk! En daarmee is de titel van dit blog voor mij tegelijkertijd een waarheid van grote betekenis. De dankbaarheid schuilt echter in de meer onvermoede hoeken.

Ik vind het een geschenk om mijn leven te mogen delen met mensen, waarvan wij menen dat zij een beperking hebben. Het is maar vanuit welk perspectief je het bekijkt, maar daar kom ik vast nog wel eens op terug.

Omhelzen
Ik ben dankbaar dat zij mij al op een jonge leeftijd toonden dat ‘normaal zijn’ een relatief begrip is. Ik ben dankbaar dat ze me de waarde van onvoorwaardelijke acceptatie hebben leren kennen, niet in woorden, maar in uitingen van diverse vormen. Ik ben dankbaar dat ze me de gelegenheid geven om te blijven beleven als een kind, te spelen, te lachen, te omhelzen, te kijken door de ogen van verwondering.

Dankbaar dat ze vanzelfsprekendheid voor een groot deel uit mijn leven hebben verbannen. Door de ogen van hen, kijk ik met verbazing naar alles in onze wereld. Ik ben dankbaar dat ik via hen heb gezien dat er veel mensen zijn, die onbaatzuchtig en met een groot hart anderen tot steun zijn. Maar vooral ben ik dankbaar dat ze me confronteren met mezelf.

Aanvaarden
Ik ben van mening dat je in het contact met mensen, ‘beperkt’ of niet, slechts 1 instrument tot je beschikking hebt: jezelf. Wil je hen tot steun zijn, dan is er maar 1 instrument om aan te sleutelen: jezelf. Waarom doe ik wat ik doe? Wat roept de ander in me op en wat zegt dat over mij? Kan ik mijn blik verruimen? Kan ik mijn gedrag zo veranderen dat de ander mij begrijpt? Hoe stel ik mezelf dienstbaar op, zonder me te verliezen? Hoeveel kan ik aanvaarden van de ander en is dat rekbaar? Zou dat rekbaar moeten zijn en waarom?

Vele, vele vragen, de een roept de ander op. Werken in de zorg kan een voortdurende zoektocht zijn naar jezelf, ten behoeve van de ander. En je wordt er alleen maar rijker van. Niet in klinkende munten, hoewel ik dat graag wil, om nog meer ‘dankbaar werk’ te verrichten, maar in elk geval ook altijd in veel waardevoller valuta. |

Door Nicole van Troost, orthopedagoog en begeleider. Zij schrijft onder meer het weblog 'Dankbaar werk', waar deze aflevering als eerste in oktober 2009 verscheen.