'Einde van autisme en adhd'

Ieder mens heeft een andere hoeveelheid prikkels nodig. De samenleving heeft zowel prikkelzoekers als prikkelmijders nodig, schrijft psycholoog en hoogleraar orthopedagogiek Pieter Duker in zijn boek 'Afscheid van autisme en adhd'. We moeten volgens hem ophouden met de, vaak onterechte, diagnoses van autisme en adhd, zodat mensen zich zonder uitsluiting en verkeerde medicatie kunnen ontwikkelen.

Duker onderbouwt zijn visie met diverse wetenschappelijke onderzoeken, maar ook met speculaties over waarom er verschillen tussen mensen (nodig) zijn. Ouders willen toch vaak een diagnose voor hun kind, omdat dat rust kan geven. Maar die diagnose leidt af van de functie van gedrag, schrijft Duker.

Optimaal prikkelniveau
Hij haalt de optimale stimulatie theorie aan, die inhoudt dat iedereen met zijn gedrag probeert zijn optimale prikkelniveau te bereiken. Vergelijk het met een thermostaat: als het koud is zijn er te weinig prikkels en word je druk, en als het warm is zijn er te veel prikkels en word je rustig.



Met een aantal processen kun je verschillen in prikkelverwerking herkennen, bijvoorbeeld via de spraak, hartslag en mate van empathie. Duker maakt daarbij 3 belangrijke opmerkingen:

1. Variaties in prikkelverwerking zijn normaal tijdens de psychologische ontwikkeling van een kind.
2. Met opvoeding, onderwijs en soms medicatie kun je zorgwekkende afwijkingen ombuigen.
3. De mate waarin iemand prikkels verwerkt kun je niet indelen in normaal, abnormaal of psychiatrisch ziek.

Fouten beoordelaars
Toch worden mensen nu als afwijkend neergezet door de diagnoses van Adhd en autisme. Een diagnose die Duker in twijfel trekt vanwege alle denk- en beoordelingsfouten van beoordelaars en de vele tekortkomingen van de Dsm en de uitdijende benamingen daarin: "Verschillen tussen mensen laten zich niet terugbrengen tot een eindig aantal categorieën."

Ook ondermijnt hij het gebruik van het medicijn methylphenidaat bij Adhd. "Het gemak waarmee methylphenidaat wordt voorgeschreven is omgekeerd evenredig aan de zekerheid van de effectiviteit."

Vooroordeel
Schadelijk is volgens Duker vooral het éffect van de diagnose: die brengt een vooroordeel en 'self fulfilling prophecy' teweeg bij leeftijdgenoten en ouders, leraren en hulpverleners. "Laten we onze blik vooral richten op het ontdekken van talenten en creativiteit bij mensen met meer en minder extreme vormen van prikkelverwerking."

Om het leven met sterke overprikkeling te vergemakkelijken geeft hij onder andere de volgende tips:

• Vertel leeftijdgenoten, leerkrachten, ouders de diagnose niet richt bij stereotiep gedrag de aandacht op iets anders en ga na of er een stoorzender in de omgeving is
• Optimaliseer de omgeving (geluid) op het prikkelniveau van het kind
• Vermijd coffeïne (koffie, cola, chocola)
• Praat duidelijk en ondersteun opdrachten met gebaren
• Verlaag stress door ontspanningsoefeningen en yoga, desnoods rustgevende medicatie, maar voorkom antipsychotica
• Kleding kan een bron zijn van irritatie bij tactiele overgevoeligheid
• Technische, ict-gerichte en administratieve beroepen zijn vooral geschikt voor prikkelmijders

Om het leven met sterke onderprikkeling te vergemakkelijken adviseert hij:

• Vertel leeftijdgenoten, leerkrachten, ouders niet over de diagnose en eventueel medicijngebruik
• Sta huiswerk maken met (instrumentale, niet te luide) muziek toeSchreeuwen, te keer gaan helpt niet en is een slecht voorbeeld voor een kind Erger je niet aan tikken, wiebelen bij uitvoeren van taken. Dit heft voor een prikkelzoeker de eentonigheid van een taak op.
• Accepteer rommel, dat geeft iemand extra prikkels.
• Coffeïne dranken optimaliseren het prikkelniveau.Geen antipsychotica laten voorschrijven
• Commerciële, sociale en dienstverlenende beroepen (horeca, toerisme, vervoer, sociale sector) zijn goede beroepen voor prikkelzoekers

Duker besluit met de opmerking dat onze samenleving nu zo complex is dat we verschillen tussen mensen goed kunnen gebruiken. "We gaan zonder twijfel een periode tegemoet van grote acceptatie van psychodiversiteit."

Afscheid van autisme en adhd. Hoe verschillen tussen mensen psychiatrische ziekten zijn geworden... En de weg terug. Door prof. dr. Pieter Duker. Uitgeverij Notitia, prijs € 17,95