Evenwicht tussen begeleiden en verzorgen bij opstaan

Gerda, een 61-jarige vrouw met een matige verstandelijke beperking wil vaak niet uit bed komen. Ondanks veel inspanningen van haar begeleiders, staat ze gewoon niet op. Of als het uiteindelijk wel lukt: met veel verzet en agressie. In een casus van het Centrum voor Consultatie en Expertise wordt uitgelegd hoe dit door individueel begeleiden en proactief handelen is doorbroken.

Omdat Gerda 61 is, woont zij in een seniorenwoning in de woonwijk Eemeroord van Sherpa. Er is - zoals in veel seniorenwoningen - meer sprake van verzorging dan begeleiding. Die is vooral gericht op lichamelijke verzorging en het helpen bij bepaalde momenten in de dag, zoals het opstaan.

Maar juist bij opstaan gaat het mis met Gerda. Zij wil dit vaak niet. Door de agressie hierbij van Gerda – die zowel op medecliënten als personeel gericht is – wil het begeleidersteam dat Gerda naar een andere locatie verhuist.

Over- of ondervraagd
In het verleden is eens een diagnose stemmingsstoornis gesteld. Op basis daarvan wordt Gerda vooral 'volgend' begeleid: niet te veel druk, niet te veel van haar vragen. Maar bij nader inzien is het de vraag of die diagnose correct was. Wordt Gerda hierdoor niet ondervraagd? Tegelijkertijd wordt er ook te veel van haar gevraagd, omdat door de drukke verzorgingsmomenten er vaak haast is als Gerda moet opstaan. Begeleiders gaan dan juist te snel voor haar, en overvragen haar.

Annelies Overmars-Waanders en Saskia Barfüss van Sherpa laten met deze casus zien dat het mogelijk is om deze combinatie van onder- en overvraging te corrigeren. Op de juiste momenten kan Gerda worden gestimuleerd om bijvoorbeeld op te staan, maar wel op zo'n manier dat zij zelf het overzicht en eigen invloed behoudt. Dankzij deze interventie kan Gerda makkelijker opstaan en ze is actiever geworden. Ze wordt minder vaak agressief en krijgt daardoor minder vrijheidsbeperkende maatregelen.

Bekijk de video van de casus van Gerda op de site Leren van casussen van het Centrum voor Consultatie en Expertise.