Filmportret van bewoners Vlaamse voorziening voor mensen met een verstandelijke beperking

Mensen met een verstandelijke beperking worden vandaag de dag helaas nog altijd meewarig aangekeken. Maar zij hebben net zoals iedereen gevoelens en humeuren die kunnen botsen. De Vlaamse Klara van Es maakte een poëtische zwart-wit film waarin Nadine, Sofie, Sam, Quan, Mathias en Jessica, bewoners van de Vlaamse voorziening Monnikenheide, ons in hun gedachten en emoties laten kijken. De film gaat deze week in première en is te zien op een filmfestival in Leuven.

Monnikenheide in Zoersel (België) is een organisatie die al ruim 45 jaar hulp en onderdak aanbiedt aan mensen met een verstandelijke beperking. Gedurende een jaar volgde documentairemaakster Klara Van Es zes van de bewoners.

Ze wonen samen in het zorgcentrum voor mensen met een verstandelijke beperking. En hebben hun eigen gedachten, verlangens en meningen; een eigen leven, zo is te zien in de prachtige zwart-wit film.

Sofie kan niet zoveel doen, maar wanneer ze iets leuk vindt (of niet) laat ze dat duidelijk merken. Mathias heeft een autismespectrumstoornis en hoewel het voor hem niet eenvoudig is om alle sociale interacties te begrijpen, maakt hij mensen gelukkig door hun verjaardag te onthouden.

Nadine, die het syndroom van Down heeft, krijgt last van dementie. Sam uit zijn gevoelens met muziek. Quan werd geboren in China en hoopt er ooit terug te keren. En Jessica vindt het moeilijk om werk, paardrijden en een relatie te combineren.

Liever niet staren
Droevig, boos, bang en blij. Terwijl ze hun gevoelens ontrafelen, leren ze ons over de wereld, en vooral: over onszelf. Kijken mag (maar liever niet staren)! Het leverde een ingetogen, warm en menselijk portret op met prachtige zwart-wit beelden.

Mensen met een verstandelijke beperking worden vandaag de dag helaas nog altijd meewarig op straat nagestaard. Daar zijn ze, zo vertelt bewoonster Jessica in deze film, zich zelf maar al te vaak pijnlijk van bewust. Vandaar willen de documentaire en haar hoofdpersonages tegengewicht bieden door expliciet de blikken tegemoet te treden: “zie mij doen.”

Persoonlijke band
Klara Van Es ontroerde eerder met een documentaire over mensen met Alzheimer: Verdwaald in het Geheugenpaleis. Met dit nieuwe project wil ze commentaar geven op hoe de samenleving kijkt naar mensen met een verstandelijke beperking, en de weerslag daarvan op hun leven. Daarvoor bezocht ze Monninkenheide jarenlang, voordat ze de cameraploeg betrok. De persoonlijke band die ze in die tijd met de bewoners opbouwde straalt – net als de personages – van het scherm af.  |

Zie mij doen is vanaf 28 maart te zien in UGC Cinema in Antwerpen, Cinema Lumière in Brugge, Sphinx Cinema in Gent, Roxy Theatre in Koersel en Cinema ZED in Leuven. Ook draait de film op festival Docville in Leuven.