Geen dagbesteding of bezoek meer? Wat doe je dan met cliënten?*

Nu de coronacrisis dagbesteding heeft lamgelegd en ook instellingen voor de gehandicaptenzorg geen bezoekers meer toelaten, wordt het voor veel cliënten moeilijk. De vertrouwde structuur is weg en eenzaamheid ligt op de loer. Op heel veel plekken ontstaan bijzondere initiatieven om cliënten én zorgpersoneel goed door deze periode heen te helpen.

Het netwerk VGInnovators lanceerde deze week www.digidagbesteding.nl. Een digitaal platform bedoeld om begeleiders, cliënten en familie en vrienden te helpen bij activiteiten voor cliënten tijdens de sluiting van de dagbestedingslocaties. Het platform wordt gevuld door medewerkers van de verschillende zorgorganisaties voor mensen met een (verstandelijke) beperking. Deels vanuit eigen kennis en expertise, deels door aangeleverde informatie van anderen.

Tips
Een innovatieteam van ‘s Heeren Loo heeft in twee dagen tijd de lijst 101 Tips voor een leuke en leerzame dag samengesteld. De site is voor iedereen toegankelijk. Freddy Weerheim is begeleider op de dagbesteding Nieuw-Zeezicht in Ermelo. Nu deze dagbesteding gesloten is, wordt hij ingezet op een woning van ‘s Heeren Loo waar mensen met een ernstig meervoudige beperking verblijven. Freddy is ook één dag in de week werkzaam in het innovatieteam van ’s Heeren Loo in Ermelo. Met andere innovatieteams binnen ’s Heeren Loo verzamelde hij de ideeën voor dagbestedingsactiviteiten.

Onderscheid met weekend maken
Volgens Freddy is het volgen van een dagprogramma heel belangrijk voor mensen met een beperking, ook als ze - zoals nu - thuis moeten blijven. “Je kunt niet de hele tijd het weekendprogramma draaien. Zeker niet als deze situatie nog lang voortduurt. Cliënten moeten zich niet gaan vervelen. Het is ook belangrijk onderscheid te maken tussen week- en weekenddagen, zeker wanneer cliënten geen gevoel van tijd hebben.”

Noëlle Sneep, innovatiemanager, onderstreept het belang van een digitale verzamelplek met activiteiten waar begeleiders uit kunnen putten. Zij geeft leiding aan het innovatieteam waar ook Freddy in zit. “De lijst van activiteiten moest zo snel mogelijk klaar en online zijn. We hebben activiteiten bijeengebracht rondom verschillende thema’s: onderwijs, bewegen, vermaak contact en structuur. Het zijn gewone activiteiten, bijvoorbeeld spelletjes, maar er zijn ook livestreams, filmpjes of apps.”

De activiteiten mogen niet te veel extra beslag leggen op de tijd van de begeleiders. Zij hebben het al druk genoeg. “Begeleiders moeten er zo veel mogelijk direct mee aan de slag kunnen gaan.”

Verplaatsen
Ook innovatiemedewerker Jedidja Verkade is lid van het innovatieteam van Noëlle en werkte mee aan de lijst met ideeën. Tot vorig jaar was zij begeleider bij een dagbestedingslocatie. Ze heeft door de bril van cliënten gekeken naar het enorme aanbod aan activiteiten.

“Niet elke activiteit is één-op-één geschikt voor mensen met een beperking. Alleen activiteiten die door begeleiders makkelijk kunnen worden aangepast, of direct worden ingezet hebben we opgenomen. Als er bijvoorbeeld bij een knutselactiviteit staat dat je iets moet uitknippen, kunnen ze het uit laten prikken of het zelf doen voor hun cliënt.”

Er is voor ieders niveau wel iets. Jedida: “Voor mensen met een lager niveau staat bijvoorbeeld de door ons ontwikkelde educatieve game Robins Wereld op de lijst. Voor cliënten van een hoger niveau is Steffie.nl geschikter. Cliënten kunnen dat zelf volgen.”

Praktijk
Als begeleider bij een dagbestedingslocatie heeft Freddy ervaring met het opzetten van een dagprogramma. Hij hielp zijn collega’s van de woonvoorziening waar hij tijdelijk is ingezet hierbij. Vier van de acht bewoners zijn goede bekenden, omdat zij bij hem op de dagbesteding zitten. “Daardoor weet ik precies was ze leuk vinden om te doen en waar ze van kunnen genieten.”

Challenge
Innovatiemedewerkers in verschillende regio’s zijn ook aan de slag gegaan om zogenaamde ‘challenges’ voor cliënten te maken. Jedidja: “Een challenge is letterlijk een uitdaging. In een kort filmpje wordt uitgelegd wat de bedoeling is, bijvoorbeeld zo veel mogelijk knuffels in een wasmand gooien of een toren bouwen van plastic bekers. Zo stimuleren we dat mensen bewegen of samen iets doen.”

Beweegtassen
Veel cliënten kunnen momenteel niet meer sporten omdat ook sportscholen en zwembaden gesloten zijn. Bij Siza-locatie ’s Koonings Jaght in Arnhem heeft het beweegteam beweegtassen uitgedeeld met daarin onder meer ballen, ballonnen en bellenblaas. Omdat de medewerkers van het beweegteam niet meer bij de bewoners naar binnen mogen, zijn de tassen aan de deur gehangen. Zo konden de cliënten de tas zelf veilig pakken. De teamleden geven instructies buiten en de cliënten kunnen vanachter hun raam meedoen en zo toch wat extra beweging krijgen.

Het beweegteam ontwikkelde beweegkaarten die zijn onderverdeeld in 15 thema’s. Denk aan:

• waterpret
• emb
• licht en donker
• mikken en gooien
• bellenblaas

Elk thema heeft verschillende activiteiten. Normaal gesproken worden de beweegkaarten alleen binnen Siza gebruikt, maar vanwege de lockdown door de coronacrisis heeft de organisatie besloten de beweegkaarten voor iedereen beschikbaar te stellen. Je vindt ze op de site van SizaSports.

Dansen
Bij Stichting Cavent bedacht men een beweegactiviteit voor woonlocatie de Grutto in Strijen. Ook deze bewoners zitten noodgedwongen thuis omdat er geen dagbesteding meer is. De begeleiders kwamen met #danscoronadewerelduit. De cliënten konden, netjes op afstand van elkaar en de begeleiders, vanaf hun eigen balkon meedansen en bewegen met de begeleiders. Zo kregen ze toch ontspanning en beweging. Op hoekschnieuws.nl staat er een leuk filmpje van.

Hart onder de riem
Bij Zozijn in Wilp wonen kinderen met meervoudige beperkingen. Normaal gesproken kunnen ouders er op bezoek en veel kinderen komen in het weekend thuis. Dat zit er nu niet meer in. Om hun waardering voor de verzorgers van hun kinderen toonbaar te maken, gingen Irma Heijenk en Jeanette Hulleman aan de slag. Ze plaatsten in de tuin van het complex twee borden van karton waarop staat ‘Bedankt meiden’ en voor die borden zetten ze een aantal emmers boordevol tulpen. De medewerkers waren blij verrast met het gebaar, maar onderstreepten dat ze gewoon hun werk deden. Omroep Gelderland plaatste er een video van op de site.

Dit soort initiatieven gebeurt momenteel op grote schaal, bij heel zorgorganisaties. Er worden bloemen afgegeven, kaarten gestuurd, stoepkrijttekeningen gemaakt, alles om bewoners te laten weten dat er aan ze gedacht wordt en om het personeel een hart onder de riem te steken.

Gratis kaart sturen
Om eenzaamheid te bestrijden is HandicapNL een actie gestart. Je kunt via hun website gratis een kaartje sturen aan iemand met een handicap. Je kunt een berichtje schrijven en versturen, de organisatie zorgt ervoor dat de tekst op een kaartje komt en dat deze bij een willekeurig persoon op de mat valt.

Volgens PostNL is de kans op besmetting met corona door het openmaken van een envelop bijzonder klein. Wie echter geen enkel risico wil nemen, kan een gratis digitale kaart sturen, bijvoorbeeld via Jij is Lief of Gerda’s plaatjessite.

Inspiratie
Op de website van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) is een speciale pagina aangemaakt met inspiratie voor activiteiten. Daar verzamelt de vereniging allerlei ideeën die zij aangedragen krijgt.   |