'Handicaps hebben bestaansrecht'

De Amerikaanse hoogleraar Rosemarie Garland-Thomson vindt dat we handicaps niet alleen moeten tolereren, maar ook behouden. "Dat is even belangrijk als de biodiversiteit in ons leefmilieu bewaren." Ze hield onlangs in Leuven een lezing over de vraag waarom we beperkingen niet moeten uitroeien.Foto Rob Stevens, KU Leuven

Garland-Thomson is gespecialiseerd in feministische theorieën, Amerikaanse literatuur en 'disability studies', onderzoek naar handicaps. Haar boek 'Staring: how we look' gaat over hoe we kijken naar en omgaan met beperkingen. Op de site van de Leuvense universiteit staat een uitgebreid verslag van haar lezing, geschreven door Katrien Steyaert. Enkele citaten daaruit:

Uitroeien
Garland Thomson: "Ik onderzoek waarom we mensen met een handicap in de wereld zouden willen. Wat zouden we verliezen, behalve de individuen zelf, als we elke handicap zouden uitroeien? Voor velen lijkt dat een kwestie van gezond verstand, een soort praktisch gezondheidsprogramma, maar in de bio-ethiek gaan we werkelijk in op die vraag."

Inclusie
Garland-Thomson pleit voor een inclusieve kijk (ingebed in de samenleving) op handicaps, en doet dat onder meer met mooie verhalen over mensen met beperkingen, en met ethische argumenten. Een actueel voorbeeld van de moderne drang om handicaps terug te dringen is de medische technologie, die het bijvoorbeeld veel gemakkelijker maakt om Down syndroom op te sporen bij ongeboren kinderen.

Pervers
"Het is ironisch, pervers bijna: enerzijds zorgen we ervoor dat mensen met Down een goed leven hebben, anderzijds willen we het syndroom zoveel mogelijk uitbannen. Downsyndroom wordt bekeken als een inferieure levenswijze. In de westerse wereld wordt 90% van de foetussen met Down geaborteerd. Mensen met Downsyndroom zijn zeldzamer dan ooit, het stigma daardoor wellicht groter dan ooit."

Vrije keuze
Garland-Thomson vindt dat de 'gehandicapte diversiteit' behouden moet blijven om dezelfde reden dat de biodiversiteit in milieu en sociale structuren moet blijven houden. "Daarmee veeg ik het liberale argument dat mensen hun eigen gezin mogen kiezen niet van tafel. Integendeel, we moeten die vrije keuze erkennen, maar tegelijk moeten we beseffen dat onze vrije keuze botst met andere bezorgdheden, zoals het behoud van diversiteit. Beide standpunten zijn waardevol, ze moeten met elkaar in dialoog treden."