Hersenen communiceren anders na stress

Na een stressvolle gebeurtenis communiceren sommige hersenengebieden anders met elkaar dan daarvoor. Dit ontdekte psycholoog Ilya Veer. Met deze kennis kunnen in de toekomst stoornissen mogelijk beter worden behandeld. Veer promoveerde 27 januari in Leiden.

Op de site van de Leidse universiteit vertelt Ilya Veer: "Onze hersenen zijn na een stresssituatie anders georganiseerd dan normaal. In een experiment lieten we gezonde proefpersonen een presentatie voorbereiden voor een commissie van onbekenden. Hiermee bezorgden we hen sociale stress. Een uur later bekeken we in een MRI-scanner hun hersenactiviteit. Hieruit bleek dat de amygdala in de nasleep van stress sterker communiceerde met bepaalde hersengebieden dan wanneer proefpersonen geen stress hadden ervaren."

Herinneringen versterken
"Na een stressvolle gebeurtenis moeten lichaam en geest terugkeren naar een basale staat, de zogeheten homeostase. Dit herstel ervaar je als het wegebben van het gestreste gevoel. Waarschijnlijk heeft de versterkte communicatie van de amygdala, ook wel ook wel functionele connectiviteit genoemd, te maken heeft met het terugkeren naar deze staat. Op het meetmoment was geen fysiologische stressreactie meer waarneembaar, zoals een verhoogde hartslag. Alleen de hersenen lieten dus nog een reactie op de stresssituatie zien. Waarschijnlijk is het brein na het dempen van de fysiologische stressreactie nog een tijd bezig de stressvolle ervaring te analyseren. Bijvoorbeeld door de herinnering hieraan te versterken, waardoor je in de toekomst beter met een vergelijkbare situatie om kunt gaan. Al hebben we voor deze verklaring nog geen direct bewijs gevonden."

Kwetsbaar
"Wellicht heeft het korter (of juist langer) aanhouden van de toegenomen communicatie te maken met kwetsbaarheid voor (of juist bescherming tegen) stressgerelateerde stoornissen. Zo vonden we bijvoorbeeld dat dezelfde verbindingen een rol spelen bij personen die hoger scoren op de persoonlijkheidstrek neuroticisme, een bekende kwetsbaarheidsfactor, ook al waren ze van tevoren niet blootgesteld aan stress."

Complexe maatschappij
"De maatschappij wordt steeds complexer en daarmee stressvoller. Niet iedereen kan hier goed mee omgaan. Stressgerelateerde ziekten zoals depressies komen daarom steeds meer voor. We weten nog niet waarom de ene persoon wel goed met stress kan omgaan en de andere niet. Als we hier meer over leren, kunnen we in de toekomst mogelijk kwetsbare groepen beter identificeren en stoornissen beter behandelen."

Lees meer op de site van de Leidse universiteit