Herziene richtlijn voorschrijven psychofarmaca: kijk eerst naar oorzaak onbegrepen gedrag

De richtlijn ‘Voorschrijven van psychofarmaca bij mensen met een verstandelijke beperking’ uit 2008 is herzien. De twee hoofdthema’s ‘Hoe schrijf ik voor?’ en ‘Wat schrijf ik voor?’ is aangevuld met een derde: ‘Waarom schrijf ik voor?’

In de gehandicaptenzorg worden psychofarmaca veel voorgeschreven, terwijl dat niet altijd nodig is. Het motto ‘Baat het niet, dan schaadt het niet’ gaat echter niet op. De medicijnen hebben vaak bijwerkingen die de kwaliteit van leven en de gezondheid kunnen verminderen. Daarom is het toevoegen van het derde hoofdthema zo belangrijk.

Gerda de Kuiper is arts verstandelijk gehandicapten (avg) en onderzoeker bij het Centrum Verstandelijke Beperking en Psychiatrie (Cvbp). “Voordat je een cliënt psychofarmaca voorschrijft, moet je kijken naar de oorzaak van psychische klachten of onbegrepen gedrag. Daar begint het en daar moet dus ook een accent komen te liggen.”

Aanbevelingen
In de richtlijn ‘Voorschrijven van psychofarmaca bij mensen met een verstandelijke beperking’ doet het centrum ook aanbevelingen voor het gebruik van bepaalde instrumenten, zoals gestandaardiseerde vragenlijsten om effecten van een behandeling te meten en bijwerkingen te onderzoeken. Dit moet methodisch werken stimuleren, zodat behandeleffecten op een uniforme manier worden geregistreerd.

Ook multidisciplinair werken is volgens De Kuiper belangrijk. Daarom zijn bij de herziening van de richtlijn verschillende disciplines betrokken geweest: apothekers, psychiaters, gedragswetenschappers en psychologen. De richtlijn is in eerste instantie bedoeld voor artsen in de verstandelijke gehandicaptenzorg, maar is ook voor andere disciplines geschikt.

Ondersteuning bij afbouwen
Het Cvbp ondersteunt samen met kenniscentrum voor de langdurige zorg Vilans vijftien organisaties in de gehandicaptenzorg bij het afbouwen van onjuist psychofarmacagebruik. Dit gebeurt in het programma ‘Beter af met minder? Bewust gebruik psychofarmaca’. Organisaties die daarmee ook aan de slag willen, kunnen zich nog aanmelden.  |

Volop in de belangstelling
Het terugdringen van onnodige medicatie bij mensen met een verstandelijke beperking staat volop in de belangstellling. Klik schreef eerder al over cliënten die er meer zelfvertrouwen door kregen. Ook het afbouwen van medicijnen bij Robert die een ernstige verstandelijke beperking heeft, kreeg aandacht in Klik.