Het effect van focussen op bewegen in het dagelijks leven van cliënten

Mensen die mij als adviseur of als trainer kennen weten: ik heb het altijd over bewegen in het dagelijks leven. Bewegingswetenschapper Mariëlle Tromp legt uit waarom op deze manier focussen op bewegen in leven van mensen met een verstandelijke beperking zo effectief is.

Ik focus graag op bewegen in het leven van alledag en doe dat niet omdat ik zelf niet zo’n sporter ben… En ook niet alleen omdat uit wetenschappelijk onderzoek steeds duidelijk wordt dat juist het regelmatig bewegen over de dag ontzettend belangrijk is.

Maar omdat ik in de praktijk zie wat deze boodschap in beweging zet.



#1 De verandering die je vraagt is klein
Stel dat het voor jullie cliënt Sara goed is om meer te gaan bewegen. In het teamoverleg wordt besproken dat dit prioriteit heeft. Mogelijk is jullie eerste reactie dat er allerlei praktische obstakels zijn. Want is dat wel haalbaar? Hoe gaan we dat doen? En wat betekent dat voor de andere cliënten?

Zo gauw je brein denkt dat er iets gaat veranderen, komen er als vanzelf allerlei obstakels. Zo zijn we nu eenmaal bedraad. Onze hersenen beschermen ons tegen te veel veranderingen. En in het geval van Sara betekent bewegen niet alleen een verandering voor haarzelf, maar ook voor jullie als team. Dus ook jullie brein raakt even in een alarm-stand.

Tenzij… je de verandering zo klein maakt, dat je hersenen dit helemaal niet als verandering zien. Stel je nu voor dat jullie besluiten om met Sara te bespreken of zij ’s avonds de gordijnen van de woonkamer dicht wil doen. Een kleine verandering toch? Maar wel eentje waarmee ze het langdurig zitten op de bank onderbreekt. Sara is even extra in beweging. En de verandering die je van haar en van het team vraag is klein. Jullie brein komt niet in de alarm-stand.



#2 Snel je level behalen – je brein wil meer
Een ander voordeel van zo’n kleine verandering in het dagelijks leven, is dat je snel successen behaalt. Net als bij spelletjes als Pokemon of Candy Crush. Je haalt eenvoudig je ‘level’. Dat is een lekker gevoel en daardoor wil je meer. Voor je het weet zit je op level 5!

In de praktijk zie ik dat kleine veranderingen zowel de cliënt als het team motiveren. Cliënten krijgen regelmatig een compliment, waardoor ze bewegen gaan koppelen aan een positieve reactie en een fijn gevoel. Het team ziet hoe dit is gegaan, en zoekt al snel naar nog zo’n laagdrempelig beweegmoment. En zo ontstaat de motivatie voor een volgende verandering. Stapje voor stapje.



#3 Het signaal is duidelijk – je creëert een gewoontelus met een duurzaam effect
Gewoontes ontstaan door een keten van een signaal, een handeling en een resultaat, wat een gevoel oplevert. Als dat gevoel positief is, stimuleert dat om een volgende keer weer te reageren op het signaal met een handeling. Als het gevoel negatief is, dan wordt de kans dat je op dat signaal reageert met dezelfde handeling kleiner.

Wanneer ik een bonbon naast mijn thee zie liggen, dan weet ik al dat het eten daarvan mij vrijwel direct een positief gevoel oplevert. Als ik onbewust handel, dat zal ik deze zeker opeten.

Als Sara na het eten de gordijnen ziet, is dat voor haar een signaal om ze dicht te doen. Na de actie volgt een positief gevoel. In het begin door de complimenten van haar begeleiders, maar later misschien ook uit haarzelf. Dat gevoel stimuleert haar om de volgende keer de gordijnen weer dicht te doen.

Bewegen in het dagelijks leven: niet alleen slim vanuit gedrag bekeken
Je merkt: ik bekijk bewegen in het dagelijks leven vanuit gedrag. Dat is natuurlijk maar een deel van het verhaal. Als er geen bewijs zou zijn dat juist het bewegen in het dagelijks leven gezondheidswinst oplevert, zou ik dit niet doen. Maar er komt ook steeds meer bewijs vanuit gezondheidsoverwegingen: bewegen in het dagelijks leven is ontzettend belangrijk voor je gezondheid!

Wordt er binnen jullie woonzorginstelling al gefocust op ‘bewegen in het dagelijks leven’?  |

Dit blog van Marielle Tromp verscheen eerder op http://www.vitalezorgverlener.nl/bewegen-in-het-dagelijks-leven-effectief