Jacques Heijkoop overleden

Jacques Heijkoop, ontwikkelaar van de Methode Heijkoop, is op 5 oktober overleden. Heijkoop was een gedreven ontwikkelingspsycholoog die met zijn methode begeleiders van mensen met ernstige beperkingen en onbegrepen gedrag weer zelfvertrouwen gaf en een scherpere blik, om zo vastgelopen situaties te doorbreken.

Jacques Heijkoop (1945) studeerde ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit van Utrecht, Amsterdam en Leiden. Zijn afstudeeronderzoek over sociale gerichtheid bij personen met een zeer ernstige beperkingen trok internationale belangstelling. Sinds zijn afstuderen (1972) werkte hij vanuit zijn basis in Nederland in een aantal Europese landen.

Video
AI tijdens zijn studie zocht hij naar betere manieren om gedetailleerd te kijken naar mensen en naar contacten tussen mensen. Het idee om ouders en kinderen te gaan filmen en vervolgens de filmbeelden te analyseren deed hij op in de ethologie.

Hoewel in de hulpverlening onderzoek en communicatie vooral gebaseerd zijn op gesproken en geschreven taal, zijn lichaamstaal en -houding vooral belangrijk voor het ontstaan van contact, aldus Heijkoop. Video-observaties geven aanzienlijk meer informatie over en inzicht in mensen, en wat er tussen hen gebeurt. Videbeelden zijn dan ook een belangrijk onderdeel geworden van zijn aanpak.

Vastgelopen
Als consulent werd hij gevraagd bij vastgelopen situaties vaak als gevolg van ernstig probleemgedrag. Vanaf 1978 specialiseerde hij zich in de behandeling van kinderen en cliënten met ernstige zelfverwonding.

Zijn ervaringen en ideeën die ten grondslag liggen aan zijn werkwijze bij het behandelen van personen met chronisch en ernstig probleemgedrag, legde hij vast in diverse publicaties en het boek ‘Vastgelopen’ dat in 1990 verscheen.

In 2012 krijg hij het predicaat ‘Hollandse Meester’ van het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) als erkenning van zijn bijzondere bijdrage aan het welzijn van personen met een afwijkende ontwikkeling.

In 2013 richtte hij de Heijkoop Academy op, waar naast informatie en hulpmiddelen bij de methode ook diverse trainingen en een opleiding tot Heijkoop-trainer/coach te volgen is.

In 2015 publiceerde Heijkoop zijn tweede boek over ‘Ontdekkend Kijken’. Klik schreef een samenvattend artikel over deze uitgave: Jacques Heijkoop vertelt over het ontstaan van zijn methode* en ook een bespreking van Ontdekkend Kijken - Basisboek Methode Heijkoop.

Positieve ambitie
In 2016 gaf Jacques Heijkoop ook een studiedag voor Klik over Ontdekkend kijken. Daarin benadrukte hij de positieve ambitie van zijn methode: “Ik ga er van uit dat in dít team en bij deze cliënt de mogelijkheden aanwezig zijn om te zorgen dat het weer beter met iemand gaat.”

 Ontdekkend kijken is gericht op het herstel van begeleider en cliënt, legde hij uit. “Als de één vooruit gaat, dan ontstaat er bij de ander ook beweging.”

In 2017 publiceerde de University of Nottingham een onderzoek naar de methode Ontdekkend Kijken. Daaruit bleek dat de methode leidt tot opener contact tussen begeleider en cliënt, en dat teams die met een ontdekkende blik kijken zich meer in de cliënt verplaatsen.

Jacques Heijkoop is 77 jaar geworden.  |