Kinderen met autisme zijn wel empathisch

Kinderen met een autismespectrumstoornis kunnen zich wel verplaatsten in de gedachten van een ander. Ze raken alleen sneller overprikkeld door andermans emoties, en dat leidt tot meer agressie. Dit zijn de nieuwste inzichten uit het onderzoek van ontwikkelingspsycholoog Carolien Rieffe en haar collega's.

Empathie is belangrijk voor samenwerking, of het bij een groep behoren. Kortom, voor de sociale cohesie. Van kinderen met een autismespectrum stoornis (Ass) werd lang gedacht dat zij weinig empathie voelen, vertelt Carolien Rieffe. Zij onderzoekt de sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen met een Ass, samen met Centrum autisme en het Leo Kannerhuis.

Verdriet van een ander
"Inmiddels weten we dat deze kinderen en jongeren wel worden geraakt door het verdriet van een ander, maar dat ze niet weten hoe ze ermee moeten omgaan. Empathische gevoelens blijken zelfs te kunnen leiden tot agressie. Ze raken overprikkeld door de emotie van de ander."

Eigen emoties regulieren
Het team van Rieffe vond deze uitkomsten ook in een studie, waarbij kinderen en jongeren meerdere jaren werden gevolgd. Hiermee is aangetoond dat het gaat om een oorzakelijk verband. Kinderen en jongeren met Ass die sterker meevoelen met een ander, laten na verloop van tijd meer agressie zien. "Ze moeten eerst leren hoe ze de eigen emoties kunnen reguleren, voordat ze zich richten op de emotie van een ander," zegt Rieffe. "Het verklaart ook waarom ze vaak emoties van anderen negeren of proberen te negeren."

Inzicht in intenties
Een ander belangrijk aspect voor sociale cohesie is dat je inzicht hebt in de bedoelingen van anderen. Rieffe vond dat twee- tot zesjarigen met een autismespectrumstoornis zich minder bezighouden met de bedoelingen van anderen als het gaat om gedeelde aandacht. Als bijvoorbeeld de proefleider naar iets wijst, volgen ze minder vaak haar blik en uitgestrekte arm. Daardoor zien ze niet waar de proefleider in geïnteresseerd is. Als de proefleider bezig is met concrete voorwerpen, volgen deze zelfde kinderen haar actie wel en maken ze deze af. "Kinderen met een autismespectrumstoornis kunnen wel de aandacht richten op wat zich afspeelt in het hoofd van de ander, maar alleen als ze het doel daarvan zien," aldus Rieffe.

Lees meer op de site van de Leidse universiteit