Kofi en de apenrots: communicatie van mensen met een verstandelijke beperking

Karin Bokhove beschrijft in haar weblog op humoristische wijze hoe zij de interactie van haar zoon Kofi, die autisme en een verstandelijke beperking heeft, met een groepsgenoot interpreteert.

Ach kom, voor één keer sta ik het mezelf toe, een lekker potje hineininterpretieren. Me niet tot de feiten beperken maar net doen of ik de gedachten kan lezen van hen die niet spreken.

Wokkels
Na een frisse wandeling komen we het lokaal van de dagopvang weer binnen. De anderen hebben al theepauze gehad. Er is nog wat ranja over, en een zakje wokkels. Kofi knaagt lusteloos aan een paar droge wokkels maar schuift de zak dan resoluut van zich af.

Lust je niet? Vraagt Marja.

We moeten bekennen dat we weer op stroopwafeltocht zijn geweest, en onderweg ook nog het chocomelcafé hebben aangedaan.

Oh ok, nou Kofi leg die chips dan maar weer weg.

Hij zet het zakje keurig terug op de keukenbalie.

Alert
Maar naast diezelfde balie zit Willem onderuitgezakt in een stoel. Hij mag lijken op een wezenloze plumpudding, maar ondertussen schieten z'n ogen heen en weer tussen begeleider en chips, begeleider en chips. Alert! Al snel ziet hij kans om ongezien de achtergelaten zak van de balie te graaien. In hoog tempo vermaalt hij alle wokkels tussen z'n kaken.

Ziezo! Na gedane zaken gooit hij het zakje terug op de balie. Nu rechtop zitten, er is hier niks gebeurd. Maar het spoor van verkruimelde chips over z'n trui verraadt zijn diefstal.

Zeg Willem, heb jij nou alle chips van Kofi opgegeten! zegt Manja semi-streng.

Willem kijkt triomfantelijk. De buit is binnen. Gedane zaken nemen geen keer.

Poolshoogte
Maar Kofi heeft Manja ook gehoord en komt poolshoogte nemen. Om beurten kijkt hij naar het lege zakje en naar Willem. Strak naar Willem. Met bliksemende ogen spietst hij de onverlaat vast in z'n stoel.

Heb jij mijn chips opgegeten!

Willem kijkt schichtig omhoog, kan hij verdwijnen in z'n stoel?

Eh, ik, eh, sja, ze lagen daar verlaten door Jan en alleman, zie je.

Hmm, ja en, heb ik daar toestemming voor gegeven dan?

Eh, nee, wellicht niet en ik ben mij er van bewust dat ik ze wederrechtelijk heb weggenomen, maar ik had dus heel erge zin in die wokkels en ik heb natuurlijk wat moeite met mijn impulscontrole.

Pikorde
Willem knippert onrustig met z'n ogen terwijl Kofi vanuit de hoogte strak op hem neerkijkt. Dit is macht, pure onverdunde macht. Hier wordt zonder woorden een pikorde vastgesteld. De groep is een kleine apenrots, niets nieuws onder de zon. Er is wat minder omhaal van woorden dan in een willekeurige onderneming, maar de oerpatronen zijn hetzelfde.

Hmm, vooruit dan maar, 't is dat ik er zelf geen zin in had.

Dan beent Kofi weer door het lokaal, zwiepend met z'n touwtje. Willem volgt hem met z'n ogen. Kofi draait nog een keer terug en boort andermaal zijn blik in die van een in zijn stoel vastgeklonken Willem.

Nog even dit...

Niet slaan! niet slaan! Willem schuift onrustig heen en weer. De onbeweeglijke Kofi lijkt wel van graniet. De zelfbenoemde groeps-CEO.

Het is dat ik er geen zin meer in had, dus zie ik het ditmaal door de vingers, maar ik wil even heel duidelijk maken dat dit dus mijn chips waren, en niet die van jou, begrepen!

Eh ja, ja, zeker. Sorry dat ik besta.

Een landbouwmachine raast op hoge snelheid langs het raam, Kofi’s aandacht met zich meetrekkend. Willem ziet z'n kans schoon en maakt zich als een haas uit de voeten, roetsj, installeert hij zich in een fauteuil aan het andere eind van het lokaal. Veiligheidshalve.

There's a whole lot of communication going on.  |

Door Karin Bokhove, moeder van Kofi. Zij schrijft onder meer het weblog 'Het kleine leven van Kofi', waar deze aflevering oktober 2016 verscheen.