Licht verstandelijk gehandicapte zorgmijders zijn kwetsbaar en complex

(F)act-teams die gespecialiseerd zijn in de zorg voor mensen met een licht verstandelijke beperking bedienen een kwetsbare en complexe doelgroep. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een langlopend onderzoek onder 120 cliënten van twee forensische (F)act teams van Altrecht Aventurijn en Trajectum.

Cliënten van deze teams hebben ernstige sociaal-maatschappelijke en psychische beperkingen en lopen een aanzienlijke kans op (gewelddadig) gedrag. Ze zijn vaak dakloos en laten zich moeilijk begeleiden door regulieren hulpverleners. Hun problemen zijn vergelijkbaar met cliënten die zijn opgenomen in een kliniek van een behandelcentrum voor sterk gedragsgestoorde licht verstandelijk gehandicapten (sglvg).

Er zijn nauwelijks verschillen in kenmerken en zorgbehoeften tussen cliënten met en zonder strafrechtelijke veroordeling. Toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen of (F)act voor licht verstandelijk beperkte mensen leidt tot minder opnames, minder detenties, beter maatschappelijk functioneren en minder kosten.

Overlast
Het project forensische (F)act voor mensen met een lichte verstandelijke beperking is op 1 september 2011 van start gegaan en loopt tot half 2016. Forensisch betekent dat het gaat om cliënten die zijn veroordeeld wegens een misdrijf. Het project is een samenwerking tussen het Trimbos-instituut en expertisecentrum de Borg. Het project heeft als doel de ontwikkeling van (F)act-teams voor (forensische) cliënten met een lichte verstandelijke beperking te ondersteunen en te stimuleren. Mensen met een lichte verstandelijke beperking en ernstig probleemgedrag zorgen voor veel overlast en ze vallen regelmatig tussen wal en schip.

Crisissituaties
(Fa)act is een begeleidingsmethodiek voor zorgmijdende cliënten (vaak dak- of thuisloos). De aangepaste variant wordt toegepast bij zorgmijdende cliënten met een lichte verstandelijke beperking in combinatie met complexe en langdurende gedrags- of psychiatrische problemen. Het gaat om een cliënten die regelmatig in crisissituaties belanden, moeilijk te stabiliseren zijn en veel overlast geven. Deze complexe doelgroep vragen om een andere aanpak dan de reguliere verstandelijk gehandicapten- en geestelijke gezondheidszorg kunnen bieden.

Kwaliteitsinstrument
Inmiddels hebben alle vier de Borg-instellingen over één of meerdere (F)act teams voor (forensische) cliënten met een lichte verstandelijke beperking. Ook andere gehandicaptenzorgorganisaties zijn gestart met (F)act voor licht verstandelijk beperkte mensen. Het Trimbos-instituut ontwikkelt een kwaliteitsinstrument voor deze teams.

(F)act
Act staat voor Assertive community treatment, een Amerikaans organisatiemodel om mensen met psychische problemen die in de maatschappij leven (vaak dak- en thuislozen) op de rails te krijgen. De Nederlandse variant is fact, functionele act. En er is ook een Forensische (f)act voor mensen met een lichte verstandelijke beperking.

Lees een recente reportage over (F)act voor mensen met een lichte verstandelijke beperking.