Manifest voor uitwerking VN-verdrag specifiek voor mensen met verstandelijke beperking

Een delegatie van verschillende belangenorganisaties, onderdeel van het netwerk van Ieder(in), heeft op 4 december aan de Vaste Kamercommissie van VWS in Den Haag het manifest VN-verdrag voor mensen met een verstandelijke beperking uitgereikt. Zij onderstrepen hiermee de noodzaak van een specifieke uitwerking van dit VN-verdrag. Nu blijft het bij algemene mooi klinkende slogans, zoals: iedereen moet volwaardig mee kunnen doen in de samenleving. Maar elk individu is anders.

Belangrijke uitgangspunten in het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een verstandelijke beperking zijn:

• Respect voor de inherente waardigheid en persoonlijke autonomie
• Respect voor verschillen tussen mensen
• Het belang van samenleven met anderen
• Het recht op het ontwikkelen van eigen kwaliteiten
• Het behoud van de eigen identiteit.

De belangenorganisaties geven aan dat deze uitgangspunten alleen gerealiseerd kunnen worden door uit te gaan van het individu en door te erkennen dat er een verscheidenheid aan individuen bestaat. Een slogan als ‘Iedereen telt mee’ is te breed, stellen zij. Daarom pleiten ze voor een specifieke uitwerking van het verdrag.

Individuele mens uitgangspunt
In het manifest geven de organisaties voorbeelden. Iemand die rolstoelafhankelijk is, heeft andere voorzieningen nodig dan iemand die blind is of die een verstandelijke beperking heeft. Beperkingen zijn er in heel veel soorten en maten, zelfs binnen de groep mensen met een verstandelijke beperking is die diversiteit groot. Daarom moet de individuele mens het uitgangspunt zijn, stelt het manifest, en de voorzieningen en ondersteuningen die nodig zijn om het VN-verdrag uit te voeren dienen dus ook heel divers te zijn.

Iemand met een motorische beperking is gebaat bij bijvoorbeeld een lift en een persoonsgebonden rolstoel. En die voorzieningen moeten altijd aanwezig en beschikbaar zijn. Datzelfde geldt voor de specifieke ondersteuning van iemand met een verstandelijke beperking. Het zijn in dat geval dus geen eenmalig te creëren voorzieningen.

Cultuurproces
Bij mensen met een verstandelijke beperking gaat het veelal niet om technische aanpassingen die een gebouw toegankelijk maken. Het gaat daar meer om een cultuurproces, benadrukken de belangenorganisaties. “Het gaat om de kwaliteit van het samen zijn en het vraagt om een cultuur in de samenleving waarin niet het individualisme en de persoonlijke prestaties centraal staan, maar waarin centraal staat dat mensen met elkaar vormgeven aan de samenleving en aan de zingeving van leven van iedereen in die samenleving”, staat in het manifest.

De opstellers van het manifest geven aan wat er moet gebeuren om zingevend samen leven met anderen mogelijk te maken. Van de overheid vragen ze de implementatie van het VN-verdrag als een cultuurproces te zien. En zowel landelijke als lokale overheden moeten zorgdragen voor blijvende beschikbaarheid van specialistische ondersteuning voor mensen met een verstandelijke beperking. Daar horen ook onderwijsprogramma’s en publieksvoorlichting bij, waardoor deze doelgroep gezien en geaccepteerd wordt als gelijkwaardige medemensen.

Ondersteuning
Ook zorgaanbieders moeten volgens de belangenorganisaties aan de slag met het ontwikkelen van een breed scala aan mogelijkheden voor mensen met een verstandelijke beperking om op een voor hen zingevende manier samen te leven met anderen. Daarnaast vragen ze de manifestopstellers aan maatschappelijke organisaties ook te investeren in blijvende deskundige ondersteuning aan mensen met een VB.

Volgens Pouwel van de Siepkamp, voorzitter van KansPlus, waren de reacties op het manifest positief. “De Kamerleden die we gesproken hebben onderkennen wel het  belang om bij de uitwerking uit te gaan van het individu en niet van de groep als geheel, maar vinden het tegelijk moeilijk om dit op politiek niveau handen en voeten te geven. Met enkele Kamerleden is afgesproken hier nog op terug te komen als – mogelijk in januari of februari – het programma Onbeperkt Meedoen van de minister in de Kamer besproken gaat worden.”  |

Download het document: Manifest VN verdrag voor mensen met een verstandelijke beperking eindversie. Het manifest is opgesteld door de volgende organisaties: KansPlus, Sien, Naar Keuze, Vereniging Angelmansyndroom Nederland, Stichting Tubereuze Sclerosis Nederland, SOL Limburg, Platform VG Zuidoost Brabant, Platform VG Midden en West Brabant, Platform VG Haaglanden, Op weg met de ander, Stichting Downsyndroom, LFB, LSR, Dit Koningskind, Helpende Handen.