Massage werkt doeltreffend tegen autisme

Een speciaal voor autistische kinderen ontwikkelde massagetherapie lijkt veelbelovend. Bij jonge kinderen die in de eerste vijf maanden na de diagnose op deze bijzondere manier werden gemasseerd, nam autistiform gedrag gemiddeld met een derde af. De bijzondere massagetechniek is ontwikkeld door Louisa Silva, van het Qigong zintuigen trainings instituut, en gasthoogleraar aan de Western Oregon universiteit.

Zowel slimme kinderen met autisme als kinderen met behalve autisme ook een verstandelijke beperking, profiteerden duidelijk van de therapie, volgens een pas gepubliceerd rapport over de methode. Silva noemt de speciale massage een effectieve aanpak voor zeer jonge kinderen (early intervention).

Taalvaardigheid
"Dat is een belangrijke uitkomst, want er zijn maar heel weinig zinvolle behandelingen voor laag functionerende kinderen," zegt Silva. De meeste autismebehandelingen vragen een zekere taalvaardigheid, en het vermogen om de aandacht te richten. De behandeling van Silva omzeilt deze beperkingen, aangezien het gaat om een vijftien minuten durende massage van het hele lichaam. Silva traint ouders om deze behandeling dagelijks uit te voeren bij hun kind. De onderzoekster is nu met een twee jaar durend vervolgonderzoek bezig, om te zien of de gunstige resultaten uit dit onderzoek kunnen worden herhaald bij kinder ouder dan zes jaar.

Overgevoelig
Een onderzoeksverslag werd onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Autism research and treatment.
Conclusies daarin:

• 103 baby's en kleuters met ernstige autistische stoornissen doen het na vijf maanden massagetherapie aanzienlijk beter qua gedrag en taalontwikkeling.
• Autistisch gedrag nam met 32 procent af.
• Zintuiglijke problemen verbeterden met 38 percent en overgevoeligheid voor aanraken en structuur verminderde met 49 procent na vijf maanden behandeling. Dat geldt ook voor kinderen die geen taal begrijpen. "Het probleem van hoog functionerende kinderen is dat zij niet kunnen luisteren, hun taalgebruik bestaat meer uit monologen dan uit conversatie," vat Silva het taalprobleem van hoogfunctionerende kinderen met autism samen.

Stress van ouders
De stress van ouders, die vooral wordt veroorzaakt door de problematische communicatie en de zintuigelijke problemen van hun kind, nam met 44% af.

Ook viel de onderzoekers op dat het gehechtheidsproces en de interacties tussen ouders en kind verbeterden. Ondanks het feit dat de meeste ouders van autistische kinderen enorm betrokken zijn, is er toch vaak sprake van gehechtheidsproblemen. Silva: "Wij denken dat de oorzaak ligt in de overgevoeligheid voor aanraken, terwijl lichamelijk contact een van de belangrijkste middelen is om gehechtheid tot stand te brengen.

Meer contact
De ouders die aan de studie meededen, waren zonder uitzondering positief over de massagetechniek. In het artikel over het onderzoek worden ouders geciteerd:

• Er ontstaat meer vertrouwen als je kind zich laat aanraken.
• Hij is zich meer bewust van zijn lichaam, we hebben meer oogcontact. De massage geeft ons een middel om hem te helpen kalmeren. We passen de massage zo nodig toe om hem in slaap te krijgen. De zindelijkheidstraining gaat beter.
• We zijn dichter bij ons kind gekomen, hij is beter gehecht aan allebei zijn ouders. Zijn spraak is ontzettend verbeterd. Hij gebruikt nu volledige zinnen, vaak tot onze verbazing en dankbaarheid.

Handen en voeten
Celeste and Mike Descloux zijn de ouders van Kristoffer (4). Vlak na zijn derde verjaardag werd de diagnose autism spectrumstoornis gesteld. Sinds een paar maaanden geven moeder en vader Kristoffer om de beurt elke avond een massage nadat hij in bad is geweest, en voordat hij gaat slapen. Celeste zegt dat haar zoon vaak zijn handen en voeten leek te gebruiken zonder dat hij zich realiseerde dat ze bij hem hoorden. Nu is hij zich bewust van zijn ledematen. "Hij vond het nooit fijn om lang vast gehouden te worden en kon het niet verdragen als sommige delen van zijn lichaam werden aangeraakt. Hij heeft daar nu geen problemen meer mee, hij is veel opener geworden. Ook Kristoffers taalvaardigheden zijn het afgelopen jaar opgebloeid, maar onduidelijk is of dat te danken is aan de massage of aan de spraaktherapie die hij ook krijgt.

Therapietrouw
Het effect van de massage hangt wel af van de therapietrouw van de ouders. "Als ze de therapie niet consequent uitvoeren, dan werkt hij niet," zegt Silva, die ouders vraagt om de massage (van 15 minuten) zes of zeven keer per week toe te passen.
Andere gegevens uit het onderzoek:

• De kinderen die eraan meededen hadden geen andere chronische afwijkingen.
• De kinderen kregen geen psychofarmaca.
• Maar twee van de 103 kinderen kregen een intensievere behandeling, maar nooit meer dan 10 uur per week.

Landurige effecten
De onderzoekers vinden de uitkomsten van de studie zo veelbelovend, dat ze adviseren de massagetherapie op te nemen in behandelprogramma's voor zeer jonge kinderen, bij wie de diagnose autism net is gesteld. Vaak wordt de diagnose gesteld in het tweede levensjaar.

Silva kan nog niet zeggen hoe lang de positieve effecten van de massage aanhouden. In een eerdere studies met een kleinere groep kinderen (50) bleven tot tien maanden na de therapie positieve effecten meetbaar.

Een filmpje en meer informatie over de massagetechniek en het onderzoek vind je op de site van Louise Silva's Qigong sensory training institute (Qsti).