Maar het wordt zelden gemeld. ‘Dat heeft waarschijnlijk te maken met onduidelijkheid over de voorwaarden waaronder een beroep op overmacht wordt aanvaard.’
Er is een commissie van deskundigen ingesteld, die het Openbaar Ministerie zal adviseren over het al dan niet vervolgen van een arts voor levensbeëindiging van een pasgeborene. Die ingreep is in principe aanvaardbaar als er sprake is van uitzichtloos en ondraaglijk lijden, en de ouders met de levensbeëindiging instemmen. De arts moet tenminste één andere onafhankelijke arts raadplegen.
Nederland is een van de weinige landen waar ongeveer bekend is hoe vaak en in welke situaties het leven van baby’s wordt beëindigd. Maar er is nog onduidelijkheid over het begrip levensbeëindiging: als een baby ook zonder ingrijpen binnen heel korte tijd zou zijn overleden, kun je er dan wel van spreken?
De Gezondheidsraad stelt: ‘Uitspraken over de toekomstige kwaliteit van leven van een kind zullen altijd met onzekerheid zijn omgeven. Dat noopt tot terughoudendheid bij besluitvorming over het niet-instellen of staken van levensverlengend handelen of over levensbeëindiging op die grondslag. Overigens doet dat niets af aan de ethische en juridische norm dat medisch handelen waarvan geen positieve bijdrage meer te verwachten valt, niet is toegestaan en dient te worden gestaakt.’
Maar: ‘In de discussie over levensbeëindiging bij pasgeborenen zijn alternatieve mogelijkheden om het lijden van het kind te verlichten tot dusverre onderbelicht gebleven. Het verdient daarom aanbeveling meer aandacht te besteden aan palliatieve sedatie en aan grotere terughoudendheid bij het instellen van een levensverlengende behandeling.’
Abortus
De deskundigencommissie toetst ook afbreking van een zwangerschap na 24 weken, wat in principe strafbaar is. Een arts kan een beroep op overmacht doen als het verzoek tot afbreking van de zwangerschap verband houdt met een ernstige aandoening van het kind. Een argument daarbij is ‘actueel lijden’ van een ongeborene. De Gezondheidsraad vindt dat er meer onderzoek moet komen naar de pijnbeleving van foetussen.
Overwegingen bij het beëindigen van het leven van pasgeborenen. Te downloaden op de website van de Gezondheidsraad: www.gr.nl