Mensen met een verstandelijke beperking worden ouder dan vroeger, maar ook gebrekkiger

Mensen met een verstandelijke beperking worden tegenwoordig veel ouder dan vroeger. Wel zijn veel van de extra jaren ongezond en gebrekkig van aard. Dat zei hoogleraar Heleen Evenhuis van het Erasmus medisch centrum in Rotterdam in haar afscheidsrede. Evenhuis was in 2000 de eerste hoogleraar ter wereld met als specialisatie geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten.

Beperkingen
Dat de extra jaren ongezond en gebrekkig zijn, is te wijten aan de beperkingen en chronische ziektes die mensen met een verstandelijke beperking al op jonge leeftijd hebben. Zij hebben bijvoorbeeld moeite met zien of horen, waardoor het moeilijker is om met hen te communiceren. Ook slikken zij veel medicijnen.

Aangetaste zelfstandigheid
De vele gezondheidsproblemen tasten hun zelfstandigheid aan. Ze zorgen ook voor toenemende zorgbehoefte op veel te jonge leeftijd. Om hier verandering in te brengen, zei Evenhuis, moeten op ouderen gerichte maatregelen worden genomen in onder meer het beroepsonderwijs en de gespecialiseerde langdurige zorg.

Gedragsproblemen
"Hoewel huisartsen de combinatie van gezondheidsproblemen wel kennen bij ouderen, gaat het bij mensen met een verstandelijke beperking vaak om ziekten en medicijnen waarmee ze geen ervaring hebben," zei Evenhuis. "Met de bij verstandelijk gehandicapten veel voorkomende gedragsproblemen weten bijvoorbeeld ook psychiaters zich vaak geen raad. Alle huisartsen erin scholen is geen oplossing, omdat de meesten maar heel weinig patiënten met een verstandelijke beperking hebben."

Betere scholing
Evenhuis pleit voor:

1. betere scholing in de beroepsopleiding van woonbegeleiders
2. betere verlichting en akoestiek in groepshuizen voor mensen met gezichts- en gehoorproblemen
3. goede ondersteuning van huisartsen, apothekers en wijkteams door de ruim tachtig gespecialiseerde poliklinieken voor verstandelijk gehandicapten.

Goud-onderzoek
Onder leiding van Heleen Evenhuis startte in 2007 een groot wetenschappelijk onderzoek naar de gezondheid van vijftigplussers met een verstandelijke beperking, genaamd Goud (Gezond ouder met een verstandelijke beperking). Duizend cliënten van zorginstellingen zijn jarenlang uitvoerig onderzocht op hun lichamelijke activiteit en fitheid, voeding en voedingstoestand, stemming en angst. Daaruit blijkt mensen met een verstandelijke beperking gemiddeld een conditie hebben die overeenkomt met gezonde personen van 25 jaar ouder.