Neusspray met oxytocine verlaagt stress bij kinderen met autisme

De toediening van oxytocine leidt bij sommige kinderen met autisme tot sociale, gedragsmatige verbeteringen. De stof, ook wel bekend als het gelukshormoon, werkt in op de hersendelen die vooral actief zijn bij stress en angst. Herhaalde toediening stimuleert ook het lichaamseigen oxytocinesysteem, zo ontdekten onderzoekers van de KU Leuven.

Nadat eerder onderzoek van KU Leuven al aantoonde dat toediening van oxytocine langdurige, positieve effecten heeft bij volwassen mannen met autisme, is dit nu voor het eerst ook uitgebreid onderzocht bij schoolgaande kinderen met autisme. Bijna 80 Vlaamse kinderen (63 jongens en 16 meisjes) tussen 8 en 12 jaar namen deel aan het onderzoek: de ene helft gebruikte vier weken lang dagelijks een neusspray met oxytocine, de andere kreeg een placebo.

“Voor kinderen en jongeren met autisme kan het stressvol zijn om sociale interacties aan te gaan”, zegt professor Kaat Alaerts van de Onderzoeksgroep Neurorevalidatie. “Het gebruik van oxytocine, dat gemakkelijk kan worden toegediend via een neusspray, is voor hen een beloftevolle piste om beter te kunnen omgaan met stress en sociale interacties.”

Verlaagde stress
Het onderzoeksteam keek niet alleen naar sociale, gedragsmatige effecten, maar voerde ook biologische en fysiologische metingen uit en bracht het effect op de hersenen in kaart.

“Op het vlak van sociaal functioneren stelden we op groepsniveau geen verschil vast tussen de kinderen die oxytocine kregen en de controlegroep,” duidt onderzoeker Nicky Daniels. “De behandelingseffecten bleken sterk te variëren. Zo konden we via medische beeldvorming vaststellen dat oxytocine bij een deel van de kinderen invloed heeft op de hersendelen die vooral actief zijn bij angst en stress. Net die kinderen vertoonden ook sterkere gedragsmatige verbeteringen.”

De herhaalde toediening van oxytocine stimuleert het lichaamseigen systeem. De kinderen worden zo meer ontvankelijk voor de positieve, stressverlagende effecten.

Werking
Daarnaast blijkt de toediening van oxytocine ook het lichaam er gevoeliger voor te maken, zegt onderzoeker Matthijs Moerkerke. “De werking van oxytocine is afhankelijk van de beschikbare receptoren in de cel: hoe meer van die receptoren aanwezig zijn, hoe beter het eiwit oxytocine zich kan binden. De herhaalde toediening van oxytocine doet het aantal beschikbare receptoren toenemen en stimuleert dus het lichaamseigen oxytocinesysteem. De kinderen worden zo meer ontvankelijk voor de positieve, stressverlagende effecten.”

Verder grootschalig onderzoek
Deze studies verschaffen eerste inzichten in de effecten en neurobiologische basis van herhaaldelijke toediening van oxytocine bij jonge kinderen met autisme. Er zijn nog meer grootschalige onderzoeken nodig om het therapeutisch potentieel volledig in kaart te brengen, ook voor volwassenen.

“Er zijn nog veel vragen te beantwoorden vooraleer oxytocineneussprays op grote schaal kunnen worden ingezet om hechting of sociale interacties te ondersteunen,” zegt Kaat Alaerts. “We weten bijvoorbeeld nog niet of de positieve effecten die we vaststellen ter hoogte van de hersenen blijvend zijn. We moeten ook onderzoeken wat de meest effectieve doseringsschema’s zijn om het lichaamseigen systeem te stimuleren. Hoeveel oxytocine moeten we toedienen, met welke frequentie en hoelang? Deze nieuwe onderzoeksresultaten vormen de basis om die elementen volledig in kaart te brengen.”  |

Luister een uitleg van professor Kaat Alaerts op Radio1.be en lees meer over dit onderzoek bij kinderen met autisme in het kader van de doctoraatsprojecten van Matthijs Moerkerke en Nicky Daniels onder begeleiding van professoren Kaat Alaerts, Bart Boets en Jean Steyaert van het Leuven Autism Research Consortium.

Op de website van de KU Leuven is ook een samenvatting van het eerdere onderzoek naar oxytocine bij mannen met autisme te vinden.

Eerder schreef Klik ook al over onderzoek dat aantoonde dat kinderen met autisme baat lijken te hebben bij een neusspray met oxytocine.