Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg
Op een symposium over seksuele diversiteit en genderidentiteit bij mensen met een licht verstandelijke beperking (lvb) is een sociale kaart en een toegankelijke gids gepresenteerd voor transgenders met een lvb. Ook was er aandacht voor de ondersteuning en het groeiend aantal ontmoetingsplekken voor lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en intersekse personen (lhbti’s) met een lvb.
Er is steeds meer aandacht voor de begeleiding van lhbti’ers met een licht verstandelijke beperking. Bij het symposium LHBTI&LVB in de Openbare Bibliotheek van Amsterdam werd de opgedane ervaring van de afgelopen vijf jaar gedeeld en verder onderzoek en ondersteuning bestendigd voor de toekomst.
Kwetsbaar
Er zijn ongeveer 2,3 miljoen mensen met een lvb, waarvan 6 procent (138.000) lhbti’ers, vertelt Astrid Oosenbrug, voorzitter van het COC. “Een kwetsbare doelgroep, omdat ze twee keer een minderheid in de samenleving zijn. Het voelt voor hen als een dubbele beperking. Daarnaast zijn ze vaak ook nog eens opgesloten in een heterowereld met nauwelijks rolmodellen.”
Speciale ontmoetingsplekken brachten hier verandering in. Zo begon Marijke Burger als pionier met de eerste soos café Anders in 1989 in Haarlem. Later volgde ook café Dapper in Nijmegen en inmiddels zijn er 22 ontmoetingscafés van Zonder Stempel en is er een speciale ambassadeurstraining waarbij mensen hun eigen verhaal leren vertellen aan anderen.
“We leren elkaar wensen en grenzen aangeven, het COC ondersteunt ons hierin,” vertelt Arnold Boekhoff, die zich inzet voor de doelgroep lhbti & lvb met Zonder Stempel. “We gaan naar de pride walk en festivals, organiseren thema-avonden, bingo, dansen, waarbij iedereen zichzelf kan zijn in een veilige omgeving.”
‘Ik wil dat begeleiders weten dat we niet allemaal hetero zijn’
In de zorg en instellingen mist die aandacht nog wel eens volgens hem. “Seksualiteit is al een groot probleem, laat staan homoseksualiteit en transgender. Ik wil dat begeleiders weten dat we niet allemaal hetero zijn. Bij Odion waar ik woon heb ik er lang op aangedrongen om de Roze Loper te halen. Nu zijn er 7 locaties binnen de stichting die dit keurmerk hebben van vriendelijkheid en acceptatie.”
Transgenderemancipatie
Op het symposium vertelde Jessica Maes, mede-organisator van het symposium van Zonder Stempel, over haar onderzoek naar de behoeftes van begeleiders in het ondersteunen van transgender personen met een lvb, waarvoor begeleiders zich nog kunnen aanmelden. Voor Zonder Stempel werkt zij verder aan speciale overleggen voor hulpverleners over transgender en lvb. “Er is behoefte aan contact en er is weinig kennis beschikbaar.”
Aike Pronk, bestuurslid zorg en welzijn van het Transgender Netwerk Nederland, probeert hier verandering in te brengen, door te werken aan transgenderemancipatie. “We zorgen dat het leven voor alle transgender mensen iets beter wordt, door hier aandacht voor te krijgen in de politiek, het onderwijs en de media. Daarbij werken we samen met de zorgorganisaties en de transgenderzorg, om deze twee werelden bij elkaar te brengen.”
Omdat de kleine groep transgenders met licht verstandelijke beperking niet goed gehoord wordt, hebben ze gekeken welke zorgverleners hier verstand van hebben. Daar is vervolgens een sociale kaart voor ontwikkeld met online informatie over transgender personen met een lvb en een overzicht van hulpverleners die hier ervaring mee hebben.
Toegankelijke gids
Lisa van Ginniken, voorzitter Transvisie, presenteerde een ander hulpmiddel voor transgenderzorg aan lvb’ers: het nieuwe boekje Transgender, een toegankelijke gids. Aan de hand van eenvoudige taal en plaatjes wordt uitgelegd wat het is om transgender te zijn, wat het betekent om je lichaam te veranderen en in gesprek te gaan met de artsen.
‘Je moet als transgender veel moeite doen om serieus genomen te worden’
“Ik ben zelf bevriend met een Engelse transgender en zij liet mij een vergelijkbaar Engelstalig boekje zien. Ik dacht gelijk: dit moeten wij ook hebben. Je moet als transgender heel veel moeite doen om serieus genomen te worden en je gevoelens uit te spreken. Je hebt nog veel meer steun en hulp nodig als je ook nog eens een licht verstandelijke beperking hebt. Samen met ervaringsdeskundigen hebben we een Nederlandse versie gemaakt.”
De gids is ontwikkeld door Transvisie, Coc Zonder stempel en TNN en werd gratis uitgedeeld op het symposium. Inmiddels is ‘Transgender, een toegankelijke gids’ ook online te bestellen en te downloaden in pdf.
Op het symposium deelden zorgorganisaties Cello, Amerspoort, Koraal en ’s Heeren Loo hoe ze met het LHBTI-thema aan de slag gaan. Ook was er aandacht voor een behandelprogramma voor (mannelijke) slachtoffers van loverboys, groot onderzoek naar seksualiteit bij mensen met een verstandelijke beperking en de hulpmiddelen van Zonder Stempel. |
