Nieuws 1/9

Samenleving is ontoegankelijk Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) concludeert in een onderzoek dat we niet optimistisch moeten zijn over de vermaatschappelijking van de zorg. Veranderingen die daarvoor nodig zijn, gaan moeizaam en langzaam. En het is helemaal de vraag of gehandicapten ooit volwaardig aan de samenleving kunnen deelnemen; die zit vaak niet te wachten op afwijkende mensen zoals verstandelijk gehandicapten. Het SCP vindt het dan ook ‘raadzaam om in het beleid rond mensen met beperkingen niet te veel te kapitaliseren op de opvang in en door de samenleving. De risico’s dat daardoor gaten vallen in het voorzieningenaanbod, waardoor kwetsbare mensen te weinig ondersteuning krijgen, zijn te groot. In plaats daarvan zou meer aandacht besteed moeten worden aan de organisatie en instandhouding van een voldoende professioneel voorzieningenaanbod voor mensen met beperkingen.’ Het onderzoek werd gedaan in Schagen, Heerenveen, Bergen op Zoom, Utrecht en Enschede. ‘Terwijl overal de woningcorporaties veel meer betrokken zijn geraakt bij de zorg, en soms zelfs de spil van de nieuwe ontwikkelingen zijn geworden, maken de arbeidsvoorzieningen nog altijd geen deel uit van de samenwerkingsrelaties of netwerken.’ Als de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is ingevoerd, wordt voor een zorgindicatie eerst gekeken wat iemands eigen netwerk kan leveren. Veel mensen verwachten daarvan eerder verslechtering dan verbetering. ‘Zo vrezen de respondenten dat de marktwerking, die in de WMO wordt nagestreefd, de onderlinge verhoudingen en samenwerkingsafspraken onder druk zet.’ Het SCP vindt de bestaande twijfels aan opvang in en door de samenleving ‘te fundamenteel’; er is onvoldoende draagvlak voor de veranderingen die het kabinet voorstaat: de WMO, de vermaatschappelijking, de veranderingen in de AWBZ. Bij de invoering van de WMO moet dus niet zwaar worden ingezet op de zorgzame samenleving. In plaats daarvan zou er meer aandacht moeten zijn voor het neerhalen van ‘de bestuurlijke en financiële hinderpalen.’ Het SCP spreekt van een ‘moeizaam veranderingsproces.’ De vijf onderzochte gemeenten voldoen niet aan de voorwaarden van het vermaatschappelijkingsbeleid. ‘Nergens werd een integraal voorzieningenaanbod gevonden dat voor alle mensen met beperkingen openstaat. De samenwerking beperkt zich veelal tot bilaterale contacten of tijdelijke projecten. De invloed van de zorgvragers is in de ogen van zowel de belangenbehartigingsorganisaties als de aanbieders en lokale overheden beperkt, en de lokale overheid speelt slechts een zeer bescheiden rol in de totstandkoming van het lokale voorzieningenaanbod.’ ‘De letterlijke en figuurlijke ontoegankelijkheid van de samenleving voor mensen met beperkingen wordt als een dusdanig knelpunt ervaren, dat zij voor een belangrijk deel de reden vormt om de toekomst van de vermaatschappelijking somber in te zien.’ Het SCP-rapport bevestigt het standpunt van de koepelorganisatie gehandicaptenzorg VGN, die aan de Tweede Kamer schreef: ‘Een verdere uitbreiding van de WMO is wat de VGN betreft niet aan de orde. Een actieve rol van gemeenten en een samenhangend beleid voor mensen met beperkingen die nu geen gebruik maken van AWBZ-zorg, is prima. Echter, in onze visie draagt het huidige wetsvoorstel niet bij aan de participatie (“meedoen”) van cliënten met een verstandelijke, lichamelijke en/of zintuiglijke beperking die extramuraal wonen en die AWBZ-zorg ontvangen. Hun zorg en ondersteuning hoort wat ons betreft niet thuis in de WMO.’ Vermaatschappelijking in de zorg Ervaringen en verwachtingen van aanbieders en gebruikers in vijf gemeenten, door H. Koops en M.H. Kwekkeboom. Te downloaden op www.scp.nl. Samen buiten spelen Speelplekken hebben veel onderhoud nodig. Speeltoestellen die geschikt zijn voor gehandicapte kinderen, zijn vaak extra duur. Verschillende fondsen die geld inzamelen voor integratie-speelplekken, waar kinderen met en zonder handicap samen kunnen spelen, zijn een samenwerkingsverband aangegaan: Jantje Beton, Nationaal revalidatie fonds, Nederlandse stichting voor het gehandicapte kind (NSGK), Kinderpostzegels en VSBfonds heten nu <Samenwerkende fondsen buiten spelen>. Elk jaar kennen zij extra financiering toe aan ruim 70 speelplekken in Nederland. Meer informatie over de nieuwe organisatie op www.samenbuitenspelen.nl. Geen algemene ontheffing sollicitatieplicht Mantelzorgers die bijvoorbeeld voor een gehandicapt kind, een broer of zus zorgen, en mensen die vrijwilligerswerk doen, krijgen géén algemene ontheffing van de plicht om te solliciteren als ze werkloos zijn en ouder dan 57,5 jaar. Volgens het kabinet stuit dat op juridische bezwaren. ‘Het vaststellen van een dergelijke leeftijdsgrens is willekeurig en niet objectief te rechtvaardigen,’ schrijft het aan de Tweede Kamer. Wel wordt ontheffing van de sollicitatieplicht in de toekomst mogelijk op individuele basis. Markeer als favoriet