Nieuws 1 februari
1 februari 2008
Door de redactie
Geen reacties
Verwaarlozing in Bulgarije
Een aangrijpende film over een Bulgaars opvanghuis voor
verstoten kinderen zorgde in heel Europa voor veel ophef.
Bulgaria’s abandoned children’ is een documentaire van Kate
Blewett over een opvanghuis voor verstoten kinderen in het Bulgaarse dorpje
Mogilino. De 75 kinderen worden grotendeels aan hun lot overgelaten. Slechts
enkelen kunnen praten. De 18-jarige, licht autistische Didi kan wél praten en
hééft ook heel wat te zeggen, maar niemand luistert naar hem. Milan is een
zachtaardige reus die allerlei klusje opknapt en op de andere kinderen past.
Die andere kinderen hebben allerlei handicaps: velen van hen zijn blind of
doof, kunnen hun bed niet uit en kwijnen langzaam weg. Het apathische personeel
kijkt nauwelijks naar hen om. Bij gebrek aan aandacht en therapeutische stimuli
zitten ze hele dagen lang heen en weer te wiegen op hun stoel. In Bulgarije
leven meer mentaal en fysiek gehandicapte kinderen in instellingen dan waar ook
in Europa. Na de uitzending van de documentaire in Groot-Brittannië werden de
directrice van het opvangtehuis en haar assistent door de Bulgaarse overheid
geschorst. Een groep vrijwilligers onder leiding van regisseur Kate Blewett
probeert het lot van de kinderen te verbeteren. De documentaire heeft in heel
Europa stof doen opwaaien, onder meer in België, waar de Vlaamse televisie hem
uitzond. Een Belgische diplomatieke missie doet onderzoek. Misstanden in
Bulgarije zijn al jaren bekend, maar er is kennelijk weinig verbeterd aan de omstandigheden
waaronder de kinderen moeten leven.
Je kunt de film bekijken op www.trouw.nl/weeshuis .
Raad volksgezondheid en zorg: hef Awbz op
De Raad voor de volksgezondheid en zorg adviseert de zorg uit de Algemene wet
bijzondere ziektekosten in vier jaar tijd over te hevelen naar de gewone zorgverzekering
en de gemeentelijke Wmo, en de Awbz vervolgens op te heffen.
Volgens de Raad voor de volksgezondheid en zorg maakt
opheffing van de Awbz en herverdeling ervan over de Zorgverzekeringswet
en de Wet
maatschappelijke ondersteuning de zorg betaalbaar, en de kwaliteit van
langdurige zorg houdbaar. De Raad schrijft dat in zijn advies
Beter zonder Awbz?
De kosten van de Awbz zijn de laatste jaren enorm uitgedijd, en zullen nog veel
harder groeien. Enkele oplossingen die staatssecretaris Bussemaker van Vws
bedacht:
handhaving van de Awbz maar met een
betere organisatie
onderbrenging van alle zorg uit de Awbz in de Zorgverzekeringswet en de Wet maatschappelijke
ondersteuning (Wmo).
In dat laatste geval zijn de gevolgen voor de chronische patiënten van groot
belang. Wat zijn de voordelen, waar liggen de risico’s voor deze patiënten en
hoe kunnen die risico’s worden ondervangen?
Deze vragen heeft de Raad beantwoord vanuit het perspectief van vier
aandoeningen. Het gaat om
Down syndroom
beroerte
dementie
schizofrenie.
Volgens de Raad moet bij de opheffing van de Awbz geen uitzondering worden
gemaakt voor patiënten met een indicatie voor zwaar verblijf. Ook zij moeten onder
de zorgverzekering vallen. Verzekeraars hebben er belang bij dat ook voor deze
patiënten naar alternatieven in de samenleving wordt gezocht. Voor de groep
patiënten waarvoor dit niet mogelijk is, moeten speciale maatregelen worden
getroffen. Maar dat mag een grondige herziening van het zorgstelsel niet in de
weg staan, aldus de Raad voor volksgezondheid en zorg. Het rapport is te
downloaden op www.rvz.net
Nachtmerriescenario
Staatssecretaris Bussemaker zal tegen de zomer reageren op het Rvz-advies,
dat zij zelf had aangevraagd. Ze heeft ook een rapport gevraagd aan de Sociaal
economische raad. Die komt, naar verluidt, met een soortgelijk advies.
Inmiddels regent het reacties op het Rvz advies over de opheffing van de Awbz:
CDA en VVD zien er niets in. CDA-Tweede Kamerlid Jan de Vries zegt dat
er absoluut maatregelen moeten komen om de kosten van de Awbz beter in de hand
te houden. “Maar kwetsbare groepen, die langdurige en intensieve zorg nodig
hebben, mogen niet het slachtoffer worden van het vrije spel van de markt.” VVD-Kamerlid
Anouchka van Miltenburg noemt het “onacceptabel dat gehandicapten de prijs van
de vergrijzing zouden moeten betalen.” De PvdA wilde niet reageren vóór her
Ser-rapport is verschenen.
De Vereniging Gehandicapten Nederland vindt het advies Rvz slecht voor
de gehandicaptenzorg, en is verbaasd over de aanbeveling de Awbz op te heffen. De
bezwaren voor de gehandicaptenzorg staan in het advies van de RVZ zelf al
genoemd (“een nachtmerriescenario”). Continuïteit en rechtszekerheid zijn voor
deze kwetsbare groep met continue zorgbehoefte van belang. Zowel zorgverzekeraars
als gemeenten zullen geneigd zijn dure zorgvragers zoveel mogelijk te beperken.
Er zal voornamelijk op de prijs worden gestuurd en er minder naar kwaliteit
worden gekeken. Bovendien is de rechtszekerheid onvoldoende geborgd in ZVW en
Wmo.
De stichting Down syndroom laat weten dat integratie en
een goede kwaliteit van leven voor mensen met Down syndroom niet mogelijk zijn
zonder Awbz. De continuïteit van zorg en begeleiding en de (rechts)zekerheid
die mensen met Down syndroom hun hele leven nodig hebben wordt uiterst onzeker.
Sterker nog: Afschaffing van de Awbz en overheveling van zorg brengt voor de hele
groep mensen met een verstandelijke beperking grote en onaanvaardbare risico’s
met zich mee.
De Nederlandse
patiënten/consumentenfederatie Npcf vindt het advies van de Raad voor de
volksgezondheid & zorg een belangrijke bijdrage aan de discussie over de
toekomst van de Awbz. “Sympathiek aan het voorstel is dat het een vereenvoudiging
van de financiering van de zorg zou betekenen. Langdurige zorg wordt niet
langer betaald uit drie verschillende financieringsbronnen. Nu weten zowel
patiënten als uitvoerders vaak niet uit welke wet zorg vergoed moeten worden. Burgers
worden vaak tussen uitvoerders heen en weer geschoven omdat die allebei
proberen hun uitgaven zoveel mogelijk te beperken. De Npcf stelt wel als voorwaarde dat de
zorgverzekeraars in staat zijn om de kosten te beheersen.
De Chronisch zieken en gehandicaptenraad (Cg-raad) vindt dat afschaffing van de Awbz
grote risico's met zich meebrengt voor chronisch zieken en gehandicapten. Het
Rvz-rapport getuigt volgens de Cg-raad van onvoldoende kennis en begrip van de
langdurige zorg. Nooit is aangetoond dat commerciële verzekeraars langdurige
zorg beter en betaalbaarder kunnen leveren. Sterker nog, de kans is groot dat
er een concurrentieslag ontstaat op prijs in plaats van kwaliteit. Met de meest
kwetsbare groepen in de samenleving als slachtoffer. Dat is ook gebeurd in de
thuiszorg, het gehandicaptenvervoer en leerlingenvervoer. De Cg-raad vindt
daarom de keuze voor verzekeraars verbijsterend.
MEE Nederland, de landelijke
cliëntenondersteuner voor mensen met een handicap, betoogt dat de Awbz ooit is ingevoerd
voor de zorg aan verstandelijk gehandicapten. In de loop van de tijd zijn
doelgroepen toegevoegd, waardoor de uitgaven steeds verder groeiden. De
financiële onbeheersbaarheid dreigt er nu toe te leiden dat het kind met het
badwater wordt weggegooid. De Raad voor de volksgezondheid constateert zelf al dat
de zorg voor verstandelijk gehandicapten er in ieder geval niet op vooruit zal
gaan, aldus Mee in zijn commentaar.
Veel onvrede over indicatie Wmo
Gemeentes zijn bezig om ruim 300.000 mensen van een nieuwe
indicatie huishoudelijke verzorging te voorzien. Dit proces leidt in veel
gevallen tot onvrede. Bij het pas geopende Meldpunt (her)indicatie zijn binnen
drie weken al 200 meldingen binnengekomen. 76% van de melders vindt dat ze door
het indicatiebesluit onvoldoende in staat zijn zelfstandig hun huishouden te
voeren. Melden kan op www.meldpuntherindicatie.nl of telefoon 0900 – 2437070.
Les in internetbankieren
Op de interactieve site www.steffie.nl kunnen bezoekers met
een verstandelijke beperking nu ook leren internetbankieren. De site legt op
een toegankelijke manier dingen uit die je nodig hebt om mee te doen in de
maatschappij.De website Steffie.nl bestaat al enkele jaren.
Animatiefiguur Steffie legt op een eenvoudige manier uit hoe je kunt e-mailen,
chatten, pinnen met de bankpas maar bijvoorbeeld ook hoe de Awbz werkt of hoe
je een treinkaartje koopt.
Mishandeling op Internet
Een gehandicapte puber uit Arnhem werd door buurjongens
getreiterd en mishandeld. Filmpjes daarover kwamen op het Internet (YouTube). Voor
de Tweede Kamer zijn de filmpjes aanleiding om happy slapping, zoals
deze vorm van pesten en mishandeling wordt genoemd, aan te pakken. De coalitiepartijen Pvda en Cda willen dat er snelrecht komt
voor de daders van happy slapping. Stichting de Kinderconsument sluit zich
daarbij aan. De organisatie komt op voor kinderrechten in de wereld van
computers, interneet, en mobieltjes. Volgens het Openbaar ministerie is snelrecht niet geschikt
voor dit soort geweldsdelicten. Er is veel te veel onderzoek voor nodig,
waarvoor getuigen moeten worden gehoord. Oppositiepartijen Sp en Groenlinks
zien liever dat de politie actiever optreedt: niet afwachten tot iemand
aangifte doet, maar actief zoeken naar de makers van de filmpjes.
Langer werken
Om de dreigende personeelstekorten in de gezondheidszorg te
bestrijden zullen huidige werkers langere werkweken moeten maken, later met
pensioen kunnen, en moeten er nieuwe groepen mensen worden geïnteresseerd in
een baan in de zorg, zoals mannen, en Turkse en Marokkaanse vrouwen en mannen. In het rapport Arbeid en Welzijn van stichting Prismant, dat
deze week is aangeboden aan de Tweede kamer, wordt een alarmerend beeld
geschetst van de personeelstekorten die de gezondheidszorg, de
gehandicaptenzorg en kinderopvang de komenden jaren voor hun kiezen krijgen. De
belangstelling voor de opleiding tot verzorgende daalt, allochtonen hebben geen
zin om in de zorg te werken. Volgens het rapport moet behalve een verlenging
van de arbeidstijd voor mensen die nu al in de zorg werken, vooral worden
geïnvesteerd in scholing, en in een verbetering van personeelsplanning en
arbeidsomstandigheden. Over vijf à tien jaar gaan de huidige werkers massaal met
pensioen. De zorg moet dus creatief op zoek naar nieuwe geïnteresseerden.
Vergrijzing
Net als aan de andere sectoren, is in het rapport aan de gehandicaptenzorg
een apart hoofdstuk gewijd. Ook bij ons zijn de gevolgen van de vergrijzing nu
al merkbaar: verstandelijk gehandicapten worden ouder dan voorheen, dus hun
absolute aantal neemt toe. Investeringen in personeel zijn nodig om de
kwaliteit van dienstverlening verder te verbeteren. Hiervoor is financiële
ruimte nodig voor scholing van zittend personeel en voor het opleiden van nieuwe
medewerkers. Verder moeten de salarissen verbeteren, zodat de sector kan
concurreren met andere bedrijfstakken. Door de vermaatschappelijking heeft de
gehandicaptenzorg meer behoefte aan agogisch dan aan verpleegkundig opgeleiden.
Dat heeft gevolgen voor het opleidingenstelsel, dat op het ogenblik sterk in
beweging is.
Gegevens over het personeel in de gehandicaptenzorg:
Er werken op het ogenblik 148.000 mensen in de
verstandelijk gehandicaptenzorg. Samen bezetten zij bijna 88.000 volledige
arbeidsplaatsen.
De gemiddelde werkweek is 61 % (3 dagen); in 2003 was dat
nog 65%.
Gemiddelde leeftijd: 39,2 jaar (was in 2002 37,8 jaar)
Aandeel 50plussers: 20,6% (1 op de 5 werknemers is ouder dan 50.
Dat was 15,5% in 2002: 1 op de 6,5)
82 % van de medewerkers is vrouw.
De gemiddelde werknemer is 7,4 jaar in dienst. (was 6,8 jaar
in 2002).
Ziekteverzuim 5,3% (was 7,3%)
Onderkwalificatie
Werkgevers (42% van een groep ondervraagden) zien werkdruk
als het belangrijkste knelpunt. Ook onder- of overkwalificatie van personeel vinden
zij een bron van zorg. Ruim eenderde van de werkgevers in de gehandicaptenzorg
geeft aan dat 10 % van het personeel niet beschikt over een toereikend
beroepsdiploma. De helft van de werkgevers zegt dat een vijfde deel van hun
medewerkers niet klaar is voor de eisen die het werk de komende jaren aan hen
zal stellen. Oorzaken zijn een combinatie van veranderende zorg voor cliënten
en een tekort aan vakinhoudelijke kennis en vaardigheden om met deze
veranderingen om te gaan. Werkgevers spelen hierop in door meer coaching en scholing
aan te bieden. De werkgeversenquête van voorjaar 2007 laat zien dat de
komende twee jaar vooral knelpunten worden verwacht bij het aantrekken van
nieuw personeel. Volgens de werkgevers was eind 2006 24 procent van de
vacatures moeilijk vervulbaar. Zeker de helft van de werkgevers verwacht een toename
van de werkgelegenheid binnen de organisatie. Als het gaat om het actuele
personeelsbeleid zijn werkgevers vooral ontevreden over de personeelsplanning
en loopbaanontwikkeling voor medewerkers.
Arbeid in Zorg en Welzijn 2007 Stand van zaken en vooruitblik
voor de sector Zorg en de sector Welzijn en maatschappelijke
dienstverlening, jeugdzorg en kinderopvang. Een uitgave van Prismant,
telefoon 030-234567, e-mail prismant@prismant.nl .
Nieuwe competentieprofielen
In 2007 zijn twee specialistische competentieprofielen
opgesteld. Eén voor het werken met cliënten met ernstig
meervoudige beperkingen (emb) en één voor het werken met cliënten met niet
aangeboren hersenletsel (nah).
Gehandicaptenzorginstellingen hebben gevraagd of dergelijke
profielen ook voor andere specialismen kunnen worden opgesteld. De Vereniging
gehandicaptenzorg Nederland meldt dat er in 2008 vijf competentieprofielen bijkomen:
Licht
verstandelijke handicap (lvg) jeugd
Sterk gedragsgestoorde licht verstandelijke gehandicapt (sglvg)
Autisme
Jonge kinderen met ontwikkelingsachterstand
Zintuiglijk gehandicapten (zg)
De Vgn zoekt mpg specialisten en opleidingsdeskundigen die
willen meedoen aan de totstandkoming van de nieuwe competentieprofielen. Informatie
bij A. Bertijn, telefoon, 030 – 27 39 698, abertijn@vgn.org .
Markeer als favoriet