Ontspannen wandelen met een zwemvest

Zomers weekend, een hittegolf stuwt de temperatuur al wekenlang naar tropische waarden. Vader en moeder hebben een oranje zwemvest aangeschaft: “Spring jij maar in dat kanaal jongen, het maakt ons niet meer uit.” Karin Bokhove over een wandeling met haar zoon Kofi, een jongeman met een verstandelijke beperking en klassiek autisme.

Sinds het voorjaar gaat moeder weer op eigen houtje met Kofi door de buurt. Kofi herontdekt z'n verleden. Hij gluurt door de ramen van rijtjeshuizen waarachter gezinnetjes in ochtendjas hem geschrokken aanstaren, en lacht zich suf om de mannen en vrouwen die in een holle ruimte aan vreemde apparaten hangen. 

Kanaal
Op een lente-ochtend lopen ze naar het kanaal. De dag is nog jong maar de zon brandt al behoorlijk. Kofi weet dat mooie plekje met rietpluimen nog. Waar ook alweer? Hij scant de verte in stukjes en beetjes, als iemand met een verrekijker voor ogen.

Ze lopen over de brug. Dan staat hij stil en kijkt gebiologeerd naar het koele water onder hem. Wat is het warm! Ineens trekt hij z’n slippers uit, klimt over de reling, hangt met z’n ene been boven het water onder hem, en aarzelt.

Stress
“Nee, niet doen! Kom terug! Schoenen aan!” Moeder schreeuwt en vermaant zichzelf, ‘Niet achterna springen, dan kom je zelf niet meer boven, dat weet je toch!’

“NEE, NEE, NEE!” Haar stem slaat over. Waarom is ze tegenwoordig toch zo snel panisch? Wordt ze oud? Weigeren de stress receptoren in haar hersenen dienst, staken ze wegens jarenlang slechte werkomstandigheden zonder emolumenten?

Kofi bestudeert het donkere wateroppervlak en keert dan op zijn schreden terug. Ze wandelen naar huis, op de voet gevolgd door een echtpaar dat hen zag worstelen.

Dood
Het weekend erna krijgt moeder een paniektelefoontje van vader. Hij staat met Kofi aan de rand van het kanaal. Maar vader kan niet zwemmen, als kersverse allochtoon volgde hij ooit een paar lessen om het al snel weer op te geven. Via de telefoon die hij haastig op de grond smijt volgt ze het gevecht tussen vader en zoon.

“Je gaat dood! NEE, NEE NIET DOEN, JE GAAT DOOD!” Hij spreekt de dood nog steeds uit met een zwaar accent.  Zijn dood stuitert aan het eind, “Doodddd”, niet de ‘doowt” van de meeste Nederlanders. Nu slaat z’n stem over. “Je ga dooddd hoa, nie doen, je ga dood-d-d-d! Dood-d-d-d-d-d!! DOOD-D-D-D-D-D!!!” De betonnen flats achter hem kijken stilzwijgend toe. Vechtende negers, daar kun je maar beter bij uit de buurt blijven.

“Ik ga niet meer alleen met hem wandelen,” zegt vader naderhand.

Zwemvest
Maar nu is er dat nieuwe zwemvest en bovendien een reddingsboei van schuimrubber aan een lang touw. Kom maar op! Na twee wandelingen heeft Kofi het door, het worden de vaste attributen van de buurtwandeling. Een soort verwijzers. Ze wandelen weer naar de kop van het kanaal waar het gras zachtjes wuift. Moeder slaakt een diepe zucht, ze was vergeten hoe ontspannend wandelen kan zijn.

“Ga je gang jongen, toe maar, spring erin.” Maar dan rukt Kofi aan z’n zwemvest. Wanneer je gaat zwemmen moet immers alles uit. Inwendig vervloekt ze zichzelf, had ze dit niet kunnen bedenken? Ze vechten. Zoals gewoonlijk delft ze het onderspit. Twee jonge mensen zetten zich naast hen in het gras, klaar om bij te springen. Rustig. Geen drama.

Warempel
Nu zit Kofi stilletjes op een houten balk, benen bungelen aarzelend in het water, voeten vinden geen vaste grond. Ze klemt de reddingsset in haar hand en probeert het nog een keer.

“Kofi, kijk eens naar mama. Zwemvest moet aan.” En warempel, hij doet het.

“Nu mag je erin. Ga maar!”  Ze knikt bemoedigend. Maar hij blijft zitten op z'n balk.

“Het is hier diep. Een eindje verderop kun je staan. Wil je dat?”

Onmiddellijk loopt hij naar waar de rietpluimen wuiven in ondiep water. Daar gaat hij erin. Zij het niet van harte.

“Ga maar,” moedigt moeder aan. “Je gaat je gang maar knul.”

Maar het water is fris. Hij komt niet verder dan z’n knietjes. Koude knietjes onder een rillend lijf.  Als een oud mannetje staat hij in de plomp. Pakt een rietpluim en stapt weer op de kant.  |

Door Karin Bokhove, moeder van Kofi. Zij schrijft onder meer het weblog 'Het kleine leven van Kofi', waar deze aflevering verscheen.