Onvoorwaardelijke ondersteuning: dat is er zijn

"Ik geloof dat als je geboren bent in deze wereld, het ook de bedoeling is om in deze wereld te zijn", zo schrijft Hilde Zevenbergen in haar inspirerende column in Klik 8 van 2013. "Help mij om in deze wereld te zijn", elke dag. Dit ene zinnetje zegt eigenlijk alles over waar we in onze relatie met die ander mee bezig zouden moeten zijn. Op het moment dat je dit als begeleider neer kunt zetten dan geeft dat heel veel voldoening.Column Margreet Pereboom

Zelf denk ik dat het heel vaak en veelvuldig gebeurd, maar we hebben het er niet over. In besprekingen of in de rapportage gaat het over de problemen, de regeltjes die we moeten volgen, het registeren van allerlei middelen en maatregelen. De aftekenlijst van de koelkast, echt je kunt het zo gek niet bedenken.

Successen ervaren
En dat terwijl je zoveel voldoening en inspiratie krijgt door het juist over de successen te hebben met elkaar. Juist door even buiten die gangbare paden te wandelen met die ander, die je wilt ondersteunen. Er met die ander gewoon te zijn en deze momenten zijn bijna niet te beschrijven, te notuleren of te vangen. Je moet ze ervaren. (Praat hierover mee in de Klik LinkedIn groep, red.)

Zo leerde ik onlangs Aleks kennen, een begeleider van een kinderwoning. De kinderen hier zijn buitensporig druk, grof in hun taalgebruik en ze komen van de straat. Ze laten zich niets vertellen door een ander en waarom zouden ze ook. Heel hun leven zijn ze al in de steek gelaten door diegene die van ze hadden moeten houden. Begeleiders komen en gaan. We kunnen nog zoveel over onvoorwaardelijke ondersteuning praten, het helpt alleen niet. "Jij gaat toch weer weg", zo hebben deze kinderen ervaren.

Aleks laat zich echter niet uit het veld slaan door het gedrag van deze jongens. Deze man is werkelijk in staat om aan elke vorm van moeilijk verstaanbaar gedrag een positieve wending te geven.Zo sloeg Frits dagelijks zes keer het brandalarm in. Gekkenhuis natuurlijk, alle deuren open en iedereen liep weg. Het duurde uren voor de boel weer bij elkaar was en vervolgens deed hij het weer.

Opperchef
De ideeën om kastjes om de kastjes te plaatsen wuifde hij weg. Nee, hij deed het als volgt. Frits werd verantwoordelijk voor het brandalarm. Hij kreeg een schrift en een pen met foto's van de kastjes en elke middag moest hij het controleren. Dan aftekenen, de bijzonderheden doorgeven aan de dienstdoende teamleider en voilà. Ook moest hij alle branddeuren controleren en in de gaten houden of de gangen vrij waren. Frits kreeg een hesje van de brandweer, zo werd hij opperchef van de brandweer. Eens in de twee weken kwam de commandant bij Frits langs voor een overdracht en dan kon Frits nog even in de brandweerwagen.

Frits mocht er zijn, hij was nodig. Want zonder hem, konden de brandweermannen hun werk niet goed doen. De brandweermannen ook blij natuurlijk, want die werden er ook gek van om elke keer weer met gillende sirenes eenzelfde richting uit te rijden. Nu kregen ze contact met Frits, wat zij ook fantastisch vonden.

Autowasstraat
Yoep woont ook op deze groep. Yoep is gefascineerd door auto's, maar hij mag er niet in rijden en waarschijnlijk nooit niet. Zijn verstandelijke vermogen is te beperkt, de verwachtingen zijn dus niet groot. Aleks vindt dit erg voor Yoep. Hij herkent zichzelf als jongetje erg in hem. Ook nu laat hij zich niet weerhouden door alles wat niet kan. Er komt een autowasstraat speciaal voor Yoep. Elke woensdag- en zaterdagmiddag kun je voor drie euro je auto laten wassen, en voor vier euro wordt hij aan de binnenkant ook schoongemaakt. Het geld is voor Yoep, zo kan hij wat sparen.

Yoep gaat er helemaal in op. Samen met Aleks bedenkt hij slogans voor zijn wasbedrijfje, Yoep ontdoet uw auto van vogelenpoep of Yoep wast door en door schoon, maakt hier tekeningen van en stopt ze in de postvakken.

En eens in de maand gaan Aleks en Yoep naar een grote parkeerplaats ergens bij de bossen. Daar mag Yoep bij Aleks op schoot en zo crossen ze samen over de parkeerplaats. En nee, dit mag natuurlijk niet. Levensgevaarlijk. Aleks wordt er ook op aangesproken, jammer genoeg. Toch is dit briljant, dit is leven, dit is samen zijn. Als je dit een kind kan mee geven....

Zielig?
Vorige week zag ik het hele clubje voorbij lopen. De jongens liepen met Aleks door de straten te banjeren, met een collectebus. Toen ik vroeg wat ze gingen doen kwam het ontwapende antwoord "Wij gaan geld ophalen voor zielige kinderen die geen geld hebben door de tyfoon".

Ik dacht op dat moment bij mezelf dat ze beter dat geld voor zichzelf op konden halen, ze hebben dan wel een dak maar geen thuis, er is geen geld, er kan weinig. Eigenlijk zijn ze zelf zielig. En toen zag ik het; Aleks geeft deze kinderen meer dan geld, ze mogen er zijn. Maar wat hij ze nu , met deze actie, geeft is dat zij er voor anderen mogen zijn. En dat is van onschatbare waarde. Dat gevoel, dat neemt niemand ze meer af! Dat nemen ze hun hele leven met zich mee.

Want wat is nog mooier dan er mogen zijn? Juist!! Er voor een ander mogen en kunnen zijn. | Margreet Pereboom
Foto Jos Lammers met medewerking van theater Carte Blanche