‘Personeelsverloop en verzuim zorgmedewerkers is alarmerend hoog’

Werknemers aantrekken en behouden is de grootste uitdaging voor zorgorganisaties, zo blijkt uit de EY Barometer Nederlandse Gezondheidszorg 2018. De gehandicaptenzorg scoort slechter dan gemiddeld, waarbij het personeelsverloop en verzuim in 2017 toenam. Investeer in het personeel, verlaag werkdruk en vergroot plezier en aantrekkelijkheid, zijn de aanbevelingen van de onderzoekers, waarbij volgens hen de overheid mede aan zet is om hiervoor de middelen beschikbaar te stellen zoals nu wordt gedaan voor de ouderenzorg.

De jaarlijkse barometer van het accounts- en adviesbureau EY is vooral bedoeld inzicht te geven in de financiële situatie van de zorgsector, waarbij de personele problemen als risico worden genoemd.

Herstel
Over de financiën in de sector zijn de onderzoekers deels positief: na jaren van daling is de winst in 2017 naar 1,8 procent gestegen. Hoewel er in 2016 een stevige terugval was naar 1%, had dit een duidelijke oorzaak: de nabetaling van onregelmatigheidstoeslag (ort) aan het personeel. En de herstelbeweging in 2017 is volgens de onderzoekers groter dan het drukkende effect van die nabetaling.

Toch doet vooral het personeelsverzuim en personeelsverloop de wenkbrauwen van de onderzoekers fronsen. Ook al ging er in 2017 € 200 miljoen naar de ouderenzorg voor de inzet van personeel: zowel het personeelsverloop (13,3%) en verzuim (5,7%) in de zorgsector liggen inmiddels op ronduit alarmerende hoogte.

Een penibel personeelsplaatje volgens de onderzoekers, zeker als werknemers uitstromen naar functies buiten de zorg. Het leidt ook tot allerlei ongewenste neveneffecten: van dienstverbanden die worden omgezet in zzp-constructies en inmenging van detacheringsbureaus.

Vechtmarkt
Ook zouden rijke instellingen bereid zijn hun personeel een salarisschaal meer te betalen dan elders gebruikelijk is. Volgens de onderzoekers is er sprake van een vechtmarkt, iets dat brancheorganisatie Vereniging Gehandicaptenzorg niet zegt te herkennen.

Specifiek knelpunt in de gehandicaptenzorg is vooral het hoge verzuimpercentage, dat is opgelopen tot in sommige organisaties meer dan 6%. Een halvering van dat cijfer zou al leiden tot een stijging van het rendement met 2%, of veel meer zorg voor hetzelfde geld, merken de onderzoekers op.

Als mogelijke oorzaak voor het verzuim wordt de toename van agressie richting begeleiders genoemd, waardoor zich minder veilig voelen op het werk en meer stress ervaren.

Aanbevelingen
Nu de financiën in de zorg weer op orde zijn, is volgens onderzoekers onder meer het volgende nodig om de personele problemen op te lossen:

• Extra investeren in personeel en digitale oplossingen. Dit is noodzakelijk om de zorg en de financiën ook in de toekomst op orde te houden.
• Verlagen van de werkdruk, plezier en aantrekkelijkheid vergroten om verzuim en verloop te beheersen.
• Aandacht voor talentmanagement om goed personeel te behouden.

Lees de volledige Barometer Nederlandse Gezondheidszorg 2018 op de website van EY.