‘Persoonsgerichte dagbesteding staat in gehandicaptenzorg onder druk’

Veel cliënten in de verstandelijk gehandicaptenzorg hebben in de ogen van begeleiders voldoende daginvulling. Volgens ondervraagde begeleiders in een panel van onderzoeks- en kennisinstituut Nivel is het wel nodig dat die daginvulling meer persoonsgericht wordt en beter past bij de wensen en mogelijkheden van iedere cliënt. Maar dat streven staat onder druk door gebrek aan tijd, faciliteiten en scholingsmogelijkheden.

Dit blijkt uit een onderzoek naar een zinvolle dagbesteding van cliënten onder begeleiders in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking die deelnemen aan het landelijke NIVEL Panel Verpleging & Verzorging.

Persoonsgerichte daginvulling
Een meer persoonsgerichte daginvulling is een belangrijk onderdeel van het vernieuwde Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg waarmee begeleiders in 2017 moeten gaan werken. Persoonsgerichte daginvulling sluit aan bij de persoonlijke voorkeuren en gewoonten van de cliënt. Dit kunnen bijvoorbeeld zelf gekozen hobby’s en creatieve bezigheden, beweeg-, sport- of soms ook werkactiviteiten zijn. Maar ook het betrekken van cliënten bij de huishoudelijke zorg of koken, kan onderdeel zijn van daginvulling.

Kwaliteit
Vrijwel alle begeleiders (93% van de 126 respondenten) vinden dat de meeste cliënten een zinvolle daginvulling hebben. Zij vinden de kwaliteit van die daginvulling voldoende (40%) of (zeer) goed (41%).

De rest van de begeleiders vindt de daginvulling matig (18%) of slecht (1%). De helft van de ondervraagde begeleiders wil meer aandacht voor individuele activiteiten, zowel binnen als buiten de eigen instelling. Ze willen dat iedere cliënt de door hem of haar gewenste daginvulling krijgt.

Meer tijd en faciliteiten
Minder dan de helft van de begeleiders (43%) zegt dat er (meestal) voldoende tijd is voor een zinvolle daginvulling van hun cliënten. Zij geven aan dat dit moeilijk is als zij bijvoorbeeld alleen op een groep staan. Ook ’s avonds en in de weekenden hebben begeleiders vaak te weinig tijd voor persoonlijke aandacht.

Daarnaast vindt slechts de helft van de begeleiders dat er (vaak) voldoende faciliteiten zijn. De andere helft geeft aan dat het daar soms (38%) of altijd (14%) aan ontbreekt. Het vervoer noemt 18% daarbij als een probleem.

Extra scholing voor begeleiders
Vier op de tien begeleiders vindt dat zij onvoldoende scholing krijgen om hun cliënten goed te ondersteunen bij zinvolle daginvulling. De meeste competenties die nodig zijn om cliënten te ondersteunen bij een zinvolle daginvulling beheersen begeleiders, zo is hun eigen ervaring. Zij vinden bijvoorbeeld dat ze een persoonsgerichte houding hebben.

De grootste scholingsbehoefte betreft groepsdynamische processen en het coachen van andere medewerkers, vrijwilligers en mantelzorgers. Daarnaast willen relatief veel begeleiders meer weten over de dagbestedingsmogelijkheden buiten de instelling en de sociale kaart van de regio.  |

Tijd, faciliteiten en scholing nodig voor meer persoonsgerichte daginvulling voor mensen met een verstandelijke beperking. Door Nivel, onderzoekers Anke de Veer en anderen.

Het onderzoek naar een zinvolle daginvulling in de intramurale zorg is uitgevoerd binnen het Nivel Panel Verpleging & Verzorging. De respons was 48%. De resultaten in deze factsheet zijn gebaseerd op de ingevulde vragenlijsten van 126 begeleiders werkzaam in de zorg voor mensen met een verstandelijk beperking. Zij werken in allerlei instellingen verspreid over Nederland.