Plan helpt licht verstandelijk beperkte jeugd bij overgang naar volwassenheid

Voor jongeren vanaf 16 jaar met een lichte verstandelijke beperking en een jeugdbeschermingsmaatregel, heeft Expertisecentrum Willam Schrikker een Krachtplan 18+ ontwikkeld om ze voor te bereiden op het volwassen leven. "Een bruikbaar instrument voor jongeren bij wie het niet vlekkeloos loopt, om ze ruim op tijd te helpen," zei directeur Marjan Boertjes Control afgelopen donderdag op het congres 18 Take Control op Groot Emaus in Ermelo.Foto: Figuranten werken met de map 18 Take control

Gastheer van het congres en directeur Piet Yntema van 's Heeren Loo Groot Emaus vertelde hoe frustrerend het is dat cliënten die 18 worden uit beeld verdwijnen, zoals ook in beeld gebracht in de documentaire over Hyba; 'Het leven begint bij 18'. "Frustrerend, omdat we de jongere onvoldoende aan ons hebben kunnen binden en ze vaak nog een hele weg te gaan hebben in de behandeling, voor ze op eigen benen kunnen staan."

Niet sturen maar luisteren
Marjan Boertjes vertelde samen met enkele jongeren van Groot Emaus , een oudere ex-cliënt van de William Schrikker Groep en een moeder en zus, over waarom een plan nodig is om de jongere beter voor te bereiden op de toekomst. Behalve dat er financieel veel geregeld moet worden (wel/geen bewindvoering of mentorschap) is het ook goed dat een jongere weet wat hij wil en wat daarvoor nodig is. Dit kan een hulpverlener samen met een jongere verkennen met het Krachtplan 18+. Voorwaarden daarbij:

• Start ruim op tijd.
• De jongere en zijn wensen staan centraal, luisteren in plaats van sturen.
• Focus op de krachten van de jongere.
• Betrek het netwerk.
• Laat de jongere beschermd los.

In de map 18 Take Control zit het plan, dat bestaat uit een draaischijf in de vorm van een taart, 9 themakaarten en een handboek met een theoretische uitleg en een instructiegedeelte. Met de draaischijf kun je de symbolen van de themakaarten kiezen om te bespreken, die bestaan uit de ontwikkelingstaken van adolescenten:

• (Pleeg)ouders
• School of werk
• Vrije tijd
• Wonen
• Regels & gezag
• Vrienden
• Relaties

(On)mogelijkheden
Het werken met het Krachtplan 18+ bestaat uit vier fasen, legde Yvette de Beer, staffunctionaris bij het Expertisecentrum uit:
1. Inventariseer de toekomstwensen van de jongere: wat wil je, hoe ver ben je, wat heb je nodig, wat moet je doen?
2. Breng het netwerk in kaart, vergroot en verstevig het.
3. Benoem ondersteuningsbehoeften en (on)mogelijkheden bij wensen en laat de jongere dit ervaren.
4. Ga om de tafel met het netwerk om het toekomstplan uit te werken en uit te proberen.

Gezinsvoogd Dini Welleman vertelde over de eerste ervaringen met het plan. "Als ze de plaat met de taart zien dan komen de dromen al op tafel. Het meest anders is dat je echt vragend naar de jongere toe bent als hulpverlener, en er met open vizier in moet gaan." Niet bij alle jongeren slaat de taart tot nu toe aan, sommigen vinden het kinderachtig. Zoals ook in de map staat kun je de taart dan weglaten en andere onderdelen inzetten.

Complimentjes
Een van de conclusies uit een workshop op het congres was dat het lastig blijft om jongeren die zich onttrekken van zorg te bereiken en dat het per persoon verschilt wat wel en niet werkt. Een moeder: "Het is ook een stukje trots, een jongere wil laten zien dat hij het zelf wel kan en zal niet snel erkennen dat het niet lukt." Een belangrijke tip van een jongere van Groot Emaus: "Geef eens wat meer complimentjes. In ons zorgplan staat wel 10 keer wat er niet goed gaat, zet er ook eens in wat wel goed gaat."

18 Take Control, Krachtplan 18+. Ontwikkeld door Expertisecentrum William Schrikker, mogelijk gemaakt door bijdragen van Fonds NutsOhra, Nsgk en Fonds verstandelijk gehandicapten. Meer informatie op www.18takecontrol.nl.