Positief beschrijven van mensen met een verstandelijke beperking

Bij het schrijven van verslagen vallen zorgverleners al snel in de valkuil dat het vooral gaat over de beperkingen van de cliënt. Begin voor de verandering eens met wat die persoon maakt tot wie hij of zij is, en benoem zijn kwaliteiten, is de oproep van orthopedagoog Lot de Swart.

Bij onze cliënten zijn de problemen vaak erg zichtbaar, naast fysieke beperkingen en medische problemen met de nodige hulpmiddelen hebben ze moeite met begrijpen van de wereld, zintuigen die niet naar behoren functioneren et cetera. Allemaal prominente, in het oog springende problemen. Genoeg pathologie te beschrijven door de orthopedagoog of psycholoog en de meeste testjes bevestigen dit beeld; wrijven het er nog eens goed in.

Ruimte voor talenten
Hoe meer eraan scheelt, des te minder ruimte is er in de psychodiagnostische verslagen voor alles wat de persoon kleurt, voor je talenten, dat wat je tot een uniek persoon maakt, daar waar je veerkracht zich in profileert, waar je een uitblinker in bent en je kwaliteiten waarmee je de negatieve gevolgen van je handicaps verkleint; Vaak kwaliteiten overigens, die beter zijn ontwikkeld (vanwege de noodzaak ervan) dan bij de meeste andere mensen.

Juist die essentiële vaardigheden worden onderbelicht in dit soort verslagen.

Het gevolg van de hyperfocus op alles wat er mis is met de persoon, is niet alleen dat ouders zich een hoedje schrikken van die meedogenloze verslagen, maar ook maken ze het begeleiders lastig zich te richten op de mogelijkheden, krachten, kwaliteiten en talenten; op de persoon zelf.

Ik heb enige tijd geleden besloten om alle verslagen te beginnen met wie degene is, wat hij of zij goed kan, wat zijn of haar karakter kleurt. De handicaps; die beschrijf ik wel, maar met iedere handicap, gaat ten minste een kwaliteit gepaard. Een kwaliteit die de negatieve gevolgen van de handicap compenseert.

Ik doe een oproep aan alle behandelaren, diagnostici om ook te beginnen met de persoon en om bij het beschrijven van iedere handicap minimaal een kwaliteit te beschrijven. Kwaliteiten waar begeleiding, ouders, betrokkenen  - rekening houdend met de handicaps-  zich op kunnen richten in het contact met de ander.

Wie doet er met me mee?  | Lot de Swart