Praten over medische beslissingen met kwetsbare ouderen met een beperking

Onderzoekers van het RadboudUMC hebben een gespreksmodel voor ouderen met meerdere chronische aandoeningen ontwikkeld om met hen te overleggen over medische beslissingen. Er is inmiddels een aangepaste versie van het model voor hulpverleners in de langdurige zorg van kwetsbare ouderen met bijvoorbeeld een verstandelijke beperking.

Hoe zorg je dat iemand met een verstandelijke beperking bij het ouder worden beslissingen kan nemen over behandeling van zijn kwalen? Het model Samen Beslissen kent grofweg drie stappen. In het gesprek tussen behandelaar en patiënt heb je het eerst over dat er wat te kiezen valt, ten tweede praat je over wat in dit geval de opties zijn en ten derde kies je wat het beste bij de persoon in kwestie past.

Onderzoekers van het Radboudumc hebben speciaal voor kwetsbare mensen een aantal stappen aan dit model toegevoegd en samen met het Academisch Medisch Centrum de bruikbaarheid van dit model in de praktijk onderzocht. Het nieuwe model Samen beslissen met ouderen bevat zes stappen:

1. Voorbereiding: Kijken naar de voorgeschiedenis en eerder gemaakte afspraken
2. Doelen: Vragen naar belangrijke waarden voor de cliënt
3. Keuze: Uitleggen wat de keuzes zijn
4. Opties: Voor- en nadelen van de opties bespreken
5. Besluitvorming: Formuleer in overleg het besluit
6. Evaluatie: Bespreek of de cliënt tevreden is over het besluit

Bij elke stap staan do’s en don’ts en voorbeeldzinnen, die een idee geven van hoe je het model kunt toepassen. De do’s en don’ts en voorbeeldzinnen komen voort uit onderzoek van Vilans, de Universiteit van Amsterdam (UvA) en het Academisch Medisch Centrum (AMC) naar de toepassing van dit gespreksmodel in de praktijk.

Bij Samen Beslissen neemt niet alleen de arts beslissingen over het behandeltraject, ook de patiënt beslist mee. Dit is moeilijker voor kwetsbare mensen. Maar zeker niet onmogelijk, zo betoogt promovenda Ruth Pel-Littel, die hierover ook een workshop geeft op het congres ‘Samen beslissen met kwetsbare mensen: een uitdaging’ op 26 januari 2018.

Bekijk het model Samen beslissen met ouderen op de website van Vilans. Lees meer over het congre op www.congressamenbeslissen.nl.