Radioprogramma over dilemma's bij dwang in de zorg

Dwangmaatregelen worden in de gehandicaptenzorg veel te snel en gemakkelijk toegepast, aldus experts in uitzendingen van NPO Radio 1. Boris van der Ham van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland benadrukte dat afbouwen van vrijheidsbeperkingen steeds beter lukt. Het grootste dilemma is dat door personeelstekorten de kwaliteit van de zorg in gevaar komt.

Olga Floris, als gezondheidsjurist verbonden aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, vertelde in de uitzending van zondagavond 24 maart in Reporter Radio op NPO Radio1 over haar ervaringen bij het begeleiden van ouders van kinderen met een beperking die haar om advies vroegen bij vrijheidsbeperkende maatregelen. "Soms moet je iemand tegen zichzelf of anderen beschermen, maar het wordt naar mijn smaak veel te snel en veel te makkelijk gedaan."

Datzelfde merken ze ook bij belangenvereniging KansPLus. Vrijheidsbeperking gaat niet altijd om zware maatregelen als opsluiten of fixatie. Vaak gaat het ook om alledaagse beperkingen, zoals huisregels bij een zorginstelling. "In een woonvorm is vaak personeel dat bepaalt hoeveel je mag eten, wanneer je mag eten en wat je in je vrije tijd mag doen. Daar zijn ze zich niet altijd van bewust", zei Dorien Kloosterman van KansPlus in de uitzending.

Volgens de wet mag dat niet, zie ook het verslag van de recente studiedag Zorg en dwang van Klik.

Toezicht
Toezicht houden hierop is alleen lastig. De Inspectie voor de Gezondheidszorg liet aan Reporter Radio weten niet genoeg mensen te hebben om alles in de gaten te houden.

Boris van der Ham van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland benadrukte in een eerdere uitzending van het NPO 1 radioprogramma Spraakmakers dat zorginstellingen de laatste jaren vooruitgang hebben geboekt. "We zijn succesvol geweest in het afbouwen van onrustbanden en zijn nu met volle kracht aan het werken aan de afbouw van medicatie.”

Personeelstekort
Toch zijn er ook zorgen, zoals het personeelstekort. "We weten nu beter wat we moeten doen om vrijheidsbeperkingen af te bouwen, maar door ontwikkelingen op arbeidsmarkt is dat steeds lastiger om dat te organiseren."

Mede daardoor staat de vrijheid van mensen met een beperking onder druk, vertelde Dorien Kloosterman van KansPlus. "We zien allemaal dat er een personeelstekort is en we zien ook dat kennisniveau van medewerkers anders is dan twintig jaar geleden. Maar het mag natuurlijk niet zo zijn dat vanwege die feiten mensen gefixeerd worden of dat er andere maatregelen worden genomen. We zien het wel gebeuren in de praktijk en dat is heel ernstig."  |

Het dilemma van dwang in de zorg kwam zondagavond 24 maart in Reporter Radio op NPO Radio1 en donderdagochtend 21 maart in het NPO 1 radioprogramma Spraakmakers.