Richtlijn ‘Zorg bij ADL’ opent gesprek tussen zorgverlener en zorgvrager

Wie in de zorg werkt, krijgt te maken met algemene dagelijkse levensverrichtingen, kortweg ADL genoemd. Veel verzorgenden doen dat op de manier zoals ze dat geleerd of ooit gezien hebben, of ze gebruiken hun intuïtie. Een wetenschappelijke onderbouwing is er nauwelijks. Het werd dus hoog tijd voor een richtlijn ADL. Over enkele maanden ligt die er, zo’n 150 pagina’s dik.

De makers kunnen zich voorstellen dat niet elke verpleegkundige of verzorgende het hele document zal doorspitten. Daarom zijn ze bezig met samenvattingskaarten, infographics met daarop de belangrijkste aanbevelingen. In een interview op de website van ZonMw vertellen Sandra Zwakhalen en Svenja Cremer, beide betrokken bij het opstellen van de richtlijn, hoe de richtlijn tot stand kwam.

Gesprekken
Er is gesproken met verzorgenden, verpleegkundigen, mantelzorgers, cliënten (door hen zorgvragers genoemd), ergo- en fysiotherapeuten. Ook studenten en medewerkers vanuit onderwijs en inspectie werkten mee.

De gesprekken over zorg bij algemene dagelijkse levensverrichtingen werden gehouden volgens de wereldcafémethode, waarbij in een informele setting in kleine groepjes van 4 tot 5 personen gediscussieerd wordt over een vraag. Er zijn verschillende rondes, waarbij de samenstelling van de groepjes steeds wisselt. Volgens Svenja werkt dit goed: “Iedereen komt bij elke vraag aan bod en er ontstaan mooie gesprekken waar deelnemers elkaars perspectief aanvullen.

Vragen
Uiteindelijk formuleerden de makers vijf uitgangsvragen.

1. Hoe kan de zorgvrager in de ADL-zorg betrokken worden in het stellen van doelen, het maken van zorgafspraken en in de uitvoering van ADL-zorg?
2. Hoe breng je de ADL-zorgvraag in kaart en welke valide en betrouwbare instrumenten zijn hiervoor beschikbaar?
3. Welke interventies kunnen effectief bijdragen aan het vergroten van ADL-zelfstandigheid en comfort?
4. Hoe kunnen mantelzorgers bij de ADL-zorg ondersteund worden?
5. Hoe kan ADL-zorg worden ingezet voor het signaleren van mogelijke gezondheidsproblemen?

De antwoorden en aanbevelingen daarop zijn getoetst in de praktijk op bruikbaarheid.

De richtlijn gaat volgens Svenja en Sandra het gesprek openen tussen zorgverlener en zorgvrager: waarom doen we het zo, en hoe kunnen we het verbeteren? De ADL-zorg moet in ieder geval zo goed mogelijk aansluiten op de wensen en behoeftes van de zorgvrager.

En dat gaat soms tegen de richtlijn in. Stel dat het goed voor iemand is om zichzelf nog te wassen, dan geeft de richtlijn aan dat dit ook het beste zo kan gebeuren. Maar als de zorgvrager aangeeft dat hij na het wassen geen energie meer heeft voor een bezoek van zijn kleinkinderen, kan je besluiten om die cliënt dan toch maar te helpen.  |

Lees het interview over de ADL-richtlijn op de website van ZonMw