Risico’s tijdens coronapandemie groter onder mensen met verstandelijke beperking

De coronapandemie heeft diepe sporen nagelaten in de groep mensen met een verstandelijke beperking. Niet alleen was er een vier keer hogere sterfte door Covid in deze doelgroep, ook zijn bestaande gezondheidsverschillen tussen mensen met en zonder een verstandelijke beperking vergroot. Dit concluderen onderzoekers van het Radboudumc. Toch klinkt in een reportage van EenVandaag ook de vraag om andere waarden mee te wegen: ‘Het leven is niet zonder risico’s’.

Het is al bekend dat de levensverwachting van mensen met een verstandelijke beperking gemiddeld 15 jaar lager is dan van de algemene bevolking. Maarten Cuypers en collega’s van de Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde en de Academische werkplaats Sterker op eigen benen bekeken welk effect de coronapandemie had op de sterfte in deze kwetsbare groep.

Volgens de onderzoekers zijn er in de eerste twee coronajaren (2020 en 2021) zeker 785 mensen met een verstandelijke beperking aan Covid overleden. Dat is ruim 600 meer dan verwacht zou worden op basis van de sterfte in de algemene bevolking. Het was ook lastig om deze groep te vrijwaren van het virus; preventie en naleven van de basisregels is moeilijker en sowieso heb je binnen instellingen en woongroepen veel nauwe contacten, wat weer zorgt voor een grotere kans op besmetting.

De sterfte in deze doelgroep door kanker, aandoeningen aan hersenen en zenuwstelsel en door externe oorzaken bleek ook sterker toegenomen dan in de rest van de bevolking. Het is een aanwijzing dat de bestaande gezondheidsverschillen tussen mensen met en zonder een verstandelijke beperking zijn toegenomen, zeggen de onderzoekers.

Eenzaamheid
Cuypers vertelt over het onderzoek in een reportage van EenVandaag. De conclusie van de onderzoekers is dat er meer aandacht moet komen voor de kwetsbaarheid van mensen met een verstandelijke beperking. In de reportage is er tegelijkertijd ook aandacht voor het effect van de isolatie op mensen met een verstandelijke beperking en vertelt Michel van Mullem, bewoner van ’s Heeren Loo, dat het een ‘rotperiode’ was door het gebrek aan contact en bezoek.

Ageeth Ouwehand van de Raad van Bestuur van 's Heeren Loo stelt in de reportage dat als er in de toekomst weer maatregelen genomen moeten worden bij een pandemie, er maatwerk geleverd moet worden. "Ik heb veel verdriet gezien, maar we hebben ook geleerd. Stel dat er opnieuw een pandemie uitbreekt, dan verwacht ik dat er niet meer alleen lineair vanuit beheersing wordt gedacht."  |

De studie van de de Academische werkplaats Sterker op eigen benen is gepubliceerd in The Lancet Public Health. Lees ook meer over het onderzoek op de website van RadboudUMC. En bekijk de reportage op de website van EenVandaag.