Spelen met cliënten is leuk

Begeleiders spelen gráág met cliënten, dat wordt wel duidelijk uit hun antwoorden op onze vragenlijst over spelen. Een bloemlezing uit de antwoorden. (Foto Rob Huibers)

Voel jij je vrij om met iemand te spelen, ook als er collega's in de buurt zijn? Of is dat gênant?
* Ja, spelen is fijn en je ziet de cliënten genieten, dus dan is het goed! Buiten dat heb ik er zelf ook plezier in.
* Natuurlijk is het niet gênant.
* Ik voel me daar goed bij, de cliënt heeft het nodig.
* Nee ik voel me totaal niet gênant, ik vind het alleen maar leuk om mee te spelen; hoe gekker hoe leuker.
* Natuurlijk. Spelen doet ieder kind in ons!
* Ja, ik voel me op mijn gemak met hen en ga me niet ineens anders gedragen. Ook de cliënt merkt dat - ik vind het heel gewoon om in de huid van een kind te kruipen.
* Ik voel me volkomen vrij.

Als een cliënt aan het spelen is, kun je opmerkelijke dingen zien en horen. Heb jij een mooi voorbeeld daarvan uit jouw werkpraktijk?
* Een cliënte met een matige verstandelijke beperking en een posttraumatische stressstoornis (Ptss) speelt graag met poppen. In haar spel zie ik hoe zij is benaderd door haar moeder, en af en toe zie ik het misbruik waardoor de Ptss is ontstaan, in onderdelen van haar spel terugkomen.
* Vooral de rust die in spelen kan zitten, is belangrijk. Maar nog meer de overkoepelende, abstracte concepten die een kind zo leert, en die noodzakelijk zijn voor zijn ontwikkeling.
* Je leert wereld van het kind kennen. Ook merk je of hij fantasie heeft en of zich vrij voelt.
* Een meisje speelde met haar pop: "Jij bent het kind en ik ben mama Het kind gaat nu slapen. Ogen dicht!! Nou, als je je ogen niet dichtdoet, gaan we maar eten."
* Via spel hoorde ik dat een meisje denkt dat ze minder belangrijk is dan haar broer.
* Een cliënt lag tussen de middag op de vloer te spelen. Zij tijgerde naar haar speeltjes toe en maakte spetterende geluiden - een lust om te beleven.
* Iemand gaat soms anders met materiaal om dan hoe het bedoeld is; dat maakt het interessant voor mij.

Hebben jullie genoeg ruimte om spelmateriaal te laten liggen en staan zodat cliënten het kunnen pakken, of moet alles steeds in kasten worden opgeruimd? Wat vind je daarvan?
* We hebben ruimte genoeg, maar dat maakt het onoverzichtelijk. Spelmateriaal waarmee kinderen nog spelen blijft liggen; maar klaar betekent opruimen, om chaos en onrust te voorkomen. Dan zien ze het materiaal niet meer.
* Ja, we hebben meer dan 430 verschillende soorten spel.
* Wij hebben foto's gemaakt van het speelgoed. De kinderen zien dan precies wat er is en waaruit ze kunnen kiezen. We ruimen het wel op na afloop.
* Over het algemeen moet het materiaal meteen na het spelen weer in de kast. Sommige groepen hebben een speelplek, die wordt pas aan het einde van de dag opgeruimd.
* Soms is het storend als er veel speelgoed ligt, want dan worden de kinderen snel afgeleid. Ze moeten het zelf kunnen pakken en opruimen, vind ik.
* Gedeeltelijk in het zicht is fijn, dan weet de cliënt wat er te doen is. Maar aandacht voor mogelijke overprikkeling is van belang.
* Ja, er is genoeg ruimte om dingen te laten liggen in een hoekje van het dagbestedinglokaal. Ook hebben we een kast met voor iedere cliënt wat wils.
* Dat is afhankelijk van de cliënt. De een wil het graag opgeruimd hebben en de ander niet. Dus we moeten goed afstemmen. Opruimen kan een vorm van spelen zijn.

Is er bij jou op de voorziening een spelbegeleidster? Hoe is jullie contact?
* Wij hebben geen spelbegeleidster, het lijkt me erg prettig om er een te hebben!
* Nee. We werken vanuit de methodiek Mediërend leren en daarin is spel(en) essentieel.
* Er is een speltherapeut. Ik overleg regelmatig met haar wat er anders kan worden toegepast, dat leidt tot uitbreiding van het spel van de cliënten.
* Heb zelf cursus spelen op de mat gevolgd en kan nu anderen coachen.