Stille bewondering voor begeleiders in de gehandicaptenzorg

Ik werk al weer acht jaar met heel veel voldoening als journalist voor Klik. De gesprekken die ik met begeleiders en andere professionals voer over hun werk, vervullen mij altijd met een gevoel van stille bewondering. Hoe creatief zijn de mensen die in de gehandicaptensector werken, hoe begaan zijn ze met hun cliënten. Na elk gesprek neem ik fluitend afscheid van de mensen die ik heb geïnterviewd. Ze geven kleur aan mijn dag.

Begeleiders staan naast, achter en soms pal voor de mensen die zij ondersteunen. Zij weten meestal heel goed wat er in hen omgaat. Wanneer er een boze bui dreigt door te breken, wanneer iemand een arm om zijn schouders nodig heeft of wanneer iemand geholpen wil worden bij een taakje.

Toewijding
Zichzelf afstemmen op de impliciete wensen van hun cliënten is een tweede natuur voor begeleiders. Een eigenschap die te vaak door de omgeving voor lief wordt genomen, maar die als je er bij stil staat behoorlijk uniek is.

Ook de begeleiders van mijn zus zie ik hun werk met veel toewijding doen. Zij zijn er helemaal voor hun cliënten. Hun liefde voor hun cliënten is eindeloos, hun geduld raakt vrijwel nooit op.

Ze hebben een manier gevonden om met ieder van de acht cliënten die op de woonlocatie van mijn zus wonen om te gaan. De één doet dat vooral met een knuffel, de andere met duidelijke, liefdevolle taal, weer een ander zet humor in om een cliënt te bereiken. Vaker nog gaat het om een combinatie van deze eigenschappen.

Extra druk
De inzet van begeleiders op de woonlocatie van mijn zus gaat soms heel ver. Een van de cliënten die net als mijn zus doorgaans redelijk zelfstandig in een appartement woont heeft een zeldzaam syndroom. Door dit syndroom valt deze volwassen vrouw een paar keer in het jaar terug in een staat van baby-zijn. Ze wordt bedlegerig, verliest haar zindelijkheid, huilt veel en schreeuwt het soms uit. Van een cliënt die op gezette tijden begeleiding nodig heeft, wordt ze iemand die 24-uurszorg nodig heeft. Het legt een extra druk op de begeleiders die er op die momenten niet meer uren voor krijgen.

De periodes waarin de vrouw een terugval heeft nemen toe ten koste van de tijden dat ze ‘normaal’ functioneert. Dat is niet alleen voor begeleiders, maar ook voor de andere bewoners een belasting.

Tijdens de periodes van de terugval horen ze haar door de muren heen huilen en schreeuwen. Om die reden heeft de bewoonster een onderkomen gekregen in het voormalige kantoor, dat ook in het pand is gevestigd. Het nieuwe kantoor vormt een buffer tussen het appartement van de vrouw en die van de andere bewoners.

Afgezien van het feit dat ze nu wat krapper zitten, is het een goede oplossing. Ook omdat de begeleiders de bewoonster vanuit hun slaapkamer ‘s nachts kunnen horen, zodat ze snel naar haar toe kunnen gaan.

Het heeft echter ook een keerzijde. Het ’s nachts bijstaan van de cliënte vormt een zware aanslag op de begeleiders, die vaak de volgende morgen vroeg tot 12 uur nog dienst hebben. Toch doen ze hun werk zonder te morren, en staan ze overdag even opgewekt weer klaar voor de andere bewoners. Respect!  |

Lees ook het eerdere blog van Mariët Ebbinge: Mensenwerk: verantwoordelijkheden van begeleiders in de gehandicaptenzorg