Symposium over kennisdeling en –ontwikkeling in gehandicaptenzorg

Binnen de verstandelijk gehandicaptenzorg wordt er steeds meer gewerkt aan het onderbouwen van methodes en de samenwerking tussen wetenschap en praktijk. Tijdens het symposium van de Academische Werkplaats Leven met een verstandelijke beperking (Tranzo, Tilburg University) hoorden zo’n 300 ervaringsdeskundigen, professionals en onderzoekers de laatste stand van zaken.

De Academische Werkplaats Leven met een verstandelijke beperking organiseerde op donderdag 20 april 2017 haar vierde symposium getiteld ‘The next big thing, will be a lot of small things’. Onder leiding van Petri Embregts wordt binnen deze werkplaats gewerkt aan kennisontwikkeling en kennisdeling. Uitgangspunten daarbij zijn co-creatie, gelijkwaardigheid en verbinding tussen de perspectieven van mensen met een verstandelijke beperking, hun verwanten, professionals en onderzoekers.

Bejegening
Tijdens het symposium werden deze activiteiten uitgelicht in diverse lezingen en paralellsessies. Zo vertelde Rachel Perkins over haar ervaringen met de geestelijke gezondheidszorg, als klinisch psycholoog maar ook als ervaringsdeskundige. Vanuit haar persoonlijke ervaringen bracht zij thema’s als bejegening, privacy en effectiviteit van behandeling onder de aandacht.

Perkins stelde daarbij kritische vragen. Hoeveel tijd en woorden besteden we aan het beschrijven van mogelijkheden en krachten van mensen versus problemen en dysfuncties? Zien we de patiënt als een verzameling van symptomen die zorg nodig heeft, of zien we de patiënt als een mens met een baan, familie en vrienden zoals een ieder? Een gebrek aan verwachtingen is volgens Perkins ontmoedigend voor de dromen en aspiraties van ieder mens. Perkins nodigde uit tot een transformatie in het denken en kijken van professionals binnen de (geestelijke) gezondheidszorg.

Toonaangevend
Marie Claire de Vries gaf vervolgens een inkijkje in de huidige beleidsplannen binnen het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. “Binnen de langdurige zorg is de gehandicaptenzorg vooruitstrevend. De wijze waarop wordt toegewerkt naar de inzet van ervaringsdeskundigen en de samenwerking binnen de sector maar ook tussen de verschillende sectoren is toonaangevend,” aldus de Vries. Doorontwikkeling van bestaande kennis en aandacht voor structurele samenwerking tussen onderzoek en praktijk staat hoog op de agenda van Vws.

Prof. dr. Petri Embregts legde in haar lezing uit dat de titel The next big thing, will be a lot of small things symbool staat voor de uitdagingen waar de sector voor staat. In de afgelopen jaren is in de praktijk, wetenschap, onderwijs en beleid gewerkt aan thema’s als zelfbepaling, cliëntperspectief, kennisontwikkeling en academisering. Henriette Sandvoort van belangenorganisatie Lfb lichtte deze thema’s vanuit haar eigen ervaringen toe.

Zelfregie in de praktijk
De vraag is hoe we zelfregie in de verstandelijk gehandicaptenzorg nu daadwerkelijk gaan vormgeven, zei Embregts. “Wat vraagt dat van ons, maar ook van professionals en mensen met een verstandelijke beperking zelf? Wanneer we kennis ontwikkelen, willen we deze ook delen. Maar met wie en hoe? Welke rol kan ervaringsdeskundigheid hierbij spelen?” Volgens Embregts is het noodzakelijk om dit systematisch en met behulp van (ervarings)kennis te doen, vanuit de structuur van een academische werkplaats.

Samen met mensen met een verstandelijke beperking en professionals uit onderwijs en de zorgpraktijk verzorgden onderzoekers van de werkplaats de parallelsessies in het middagprogramma. De kleine stappen die wetenschappers samen met mensen met een verstandelijke beperking, hun verwanten en professionals zetten op weg naar de academisering van de sector, werden binnen deze sessies zichtbaar.

Op overstijgend niveau was onder meer aandacht voor doorontwikkeling van ‘good practices´ naar ‘evidence-based practice’ en het bouwen van (nationale) structurele samenwerkingsverbanden tussen wetenschap, onderwijs en zorgorganisaties. De middag werd feestelijk afgesloten met de uitreiking van twee prijzen welke verbonden zijn aan deze Academische Werkplaats, te weten de Anton Došen Scriptieprijs en de Jan van der Kruis Innovatieprijs.