Technologie in de zorg kan ook riskant zijn

Technologische ondersteuning in de zorg biedt veel kansen, maar levert ook risico's op. De Inspectie voor de gezondheidszorg roept zorgaanbieders op om bij het gebruik van domotica en eHealth de beschikbare handreikingen te gebruiken, de risico's te inventariseren en mee te werken aan de ontwikkeling van richtlijnen.

In de zorg voor gehandicapten en ouderen en in de gezondheidszorg wordt volop gebruik gemaakt van technologie: persoonsalarmering, camerabewaking, bewegingssensoren of 'slimme' sensoren die informatie verzamelen over het leefpatroon van de cliënt, zoals het omdraaien van het dag- en nachtritme. Maar ook online therapie of wondcontrole en medicatiebegeleiding via beeldcommunicatie. Ze worden steeds vaker ingezet om 'zorg op afstand' te leveren aan mensen die zorg, ondersteuning of een vorm van toezicht nodig hebben.

Handreiking
Het gebruik van eHealth en domotica in de zorg biedt kansen, maar brengt ook risico's met zich mee. Het Rijksinstituut voor volksgezondheid en milieu (Rivm) deed er onderzoek naar, en stelde op basis daarvan een handreiking op voor het maken van een risicoanalyse en bij het in gebruik nemen van technologische hulpmiddelen. De zorgorganisaties hebben zelf inmiddels al aardig wat handreikingen en instrumenten ontwikkeld om technologie op een veilige manier in te voeren. Ga daar mee door, adviseert de inspectie, en zorg dat je weet wat de risico's zijn. Uiteraard staan de cliëntgerichte benadering en de scholing van het personeel centraal.

Zorgproces verandert
Domotica variëren van een eenvoudige alarmknop die een cliënt bij zich draagt tot systemen die zien of de cliënt afwijkt van zijn normale leefroutines. Het Rivm heeft geïnventariseerd welke typen in de langdurige zorg worden gebruikt en welke risico's zich daarbij kunnen voordoen. Zo kan de technologie kapot gaan, of sluit hij onvoldoende aan bij de mogelijkheden en behoeften van de cliënt.

De apparaten kunnen onevenredig veel tijd vergen, ongewenste effecten hebben, er ontstaan vaak problemen bij het gebruik ervan, mensen weten niet hoe ze werken, of gebruiken ze verkeerd, of er ontstaan digitale dan wel financiële problemen. Daarnaast moet de zorgorganisatie het zorgproces laten mee veranderen met de technologie, want de aard van de zorg verandert als er technische hulpmiddelen worden gebruikt.

Het rapport en de handreiking zijn te vinden op de site van de Inspectie.