Training in zelfkennis voorkomt stress bij begeleider én cliënt

Door de training Begeleiders in Beeld, waarbij begeleiders zicht krijgen op hun emotionele intelligentie en de interactie met cliënten, kunnen begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking beter omgaan met stress en beter aansluiten bij de cliënt. Dat blijkt uit onderzoek van Linda Zijlmans, die daarop promoveerde aan Tilburg University.

Zijlmans onderzocht de afgelopen vijf jaar de factoren die van invloed zijn op het gedrag van begeleiders en cliënten en de effectiviteit van de training Begeleiders in Beeld. Ze voerde haar onderzoek uit onder 214 begeleiders van 4 verschillende zorgorganisaties voor mensen met een (licht) verstandelijke beperking en gedragsproblemen.

Begeleiders kunnen in het omgaan met cliënten met gedragsproblemen negatieve emoties en stress ervaren. Deze emoties kunnen van negatieve invloed zijn op het handelen van begeleiders en dus op de interactie tussen begeleider en cliënt. Daarnaast kunnen gevoelens van stress tot burn-out en ziekteverzuim leiden.

Afstemmen en aansluiten
Uit het promotieonderzoek van Linda Zijlmans blijkt dat de training Begeleiders in Beeld een positief effect heeft op de emotionele intelligentie van begeleiders. Begeleiders die getraind zijn, gaan na afloop van de training op een adequatere manier met stress om en zijn beter in staat om af te stemmen op en aan te sluiten bij de behoeften van de cliënt dan voor de training.

Bij de training Begeleiders in Beeld krijgen begeleiders feedback op hun eigen emotionele intelligentieprofiel en videofeedback op de interactie met de cliënt. Daarbij wordt het handelen van de begeleider in interactie met de cliënt gekoppeld aan het emotionele intelligentieprofiel. De training is ontwikkeld binnen het onderzoeksconsortium Coping lvb; een samenwerking tussen onder andere Tilburg University, Universiteit Utrecht, de Borg-instellingen en de Vereniging Orthopedagogische Behandelcentra. De training bestaat uit zeven tot tien bijeenkomsten die gedurende vier maanden plaatsvinden,

Zelfreflectie en bewustwording
Het proefschrift van Zijlmans is een eerste stap in het bepalen van de effectiviteit van een interventie voor begeleiders waarin zelfreflectie en bewustwording centraal staan. Inmiddels wordt er gewerkt aan het invoeren van Begeleiders in Beeld binnen zorgorganisaties voor mensen met een verstandelijke beperking en gedragsproblemen. Daarnaast gaat het effectonderzoek naar de training verder, uitgevoerd vanuit de Academische Werkplaats Leven met een Verstandelijke Beperking (Tranzo).

Knowing me, knowing you: On staff supporting people with intellectual disabilities and challenging behaviour. Door Linda Zijlmans, promotoren prof. dr. Petri Embregts, prof. dr. Anna Bosman en prof. dr. Jan Derksen. Linda Gerits is copromotor.