Veel familie niet voorbereid op overheveling zorg naar Wmo

Veel familieleden van mensen met een verstandelijke beperking nemen een groot deel van de ondersteuning voor hun rekening, naast wat professionele begeleiders voor hun familielid doen. Nogal wat van die mantelzorgers hebben geen idee wat het gevolg zal zijn van de overheveling van Awbz-zorg  naar Wet maatschappelijke ondersteuning.

Sinds de invoering van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) in 2007, zijn gemeenten verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen met een beperking bij wonen, vervoer, het huishouden en sociale contacten of maatschappelijke activiteiten. Die krijgen daarnaast professionele begeleiding, betaald uit de Awbz. Er zijn plannen om ook de Awbz-begeleiding in de Wmo onder te brengen, wat mogelijk gevolgen heeft voor de mantelzorgers. Het Nivel (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) onderzocht of familieleden van mensen met een lichte of matige verstandelijke beperking op de hoogte zijn van de veranderingen, en hoe zij zich hier op voorbereiden.

Mogelijke veranderingen
Vooral familieleden van ouderen met een verstandelijke beperking zijn niet goed op de hoogte en zijn zich niet bewust van mogelijke veranderingen in de professionele begeleiding. Terwijl overheveling naar de Wmo kan betekenen dat zij in plaats van met de vertrouwde zorgorganisatie ineens met de gemeente te maken krijgen. Voor informatie hierover vertrouwen zij veelal op de zorgorganisatie die hun familielid met een beperking ondersteunt. Familieleden van jongeren met een lichte of matige verstandelijke beperking zijn zich meer bewust van veranderingen. Dit komt mogelijk doordat de 55-plussers in het onderzoek minder vaak zelfstandig wonen.
 
Ouderen
Nivel-onderzoeker Mieke Cardol: “Als de begeleiding van de Awbz naar de Wmo wordt overgeheveld, hebben de ouderen met een verstandelijke beperking en hun familieleden bijzondere aandacht nodig. Zij lijken het meest afhankelijk te zijn van professionele begeleiding. Hun informele zorgverleners – familieleden – zijn ook ouder en die gaan zelf niet op zoek naar informatie. Zorgorganisaties spelen vaak een centrale rol in hun leven. Om de mensen met een verstandelijke beperking en hun familieleden te bereiken moet zorgorganisaties en gemeenten goed samenwerken.”
 
Minder contact
Hoeveel ondersteuning familie biedt is vooral afhankelijk van de leeftijd van hun naaste. De ernst van de verstandelijke beperking doet er minder toe. Ouderen hebben minder contact met hun familie, en hun familieleden geven minder ondersteuning dan familieleden van jongeren. Ouderen en mensen met een matige verstandelijke beperking krijgen meer professionele begeleiding dan jongeren en mensen met een lichte verstandelijke beperking.
 
Voor het onderzoek hebben 323 familieleden uit het Panel Samen leven een vragenlijst ingevuld. Dit landelijke panel bestaat uit 621 mensen met een lichte en matige verstandelijke beperking en 455 familieleden.

Lees meer op de site van het Nivel.