Veel psychische problemen bij jongeren met beperking

Jongeren met een matige of lichte verstandelijke beperking hebben veel vaker last van psychische problemen dan leeftijdsgenoten zonder beperking. Volgens de onlangs aan de Vrije universiteit gepromoveerde gz-psycholoog Karen de Ruiter kampt 40% van de matig of licht verstandelijke beperkte kinderen en jongeren met psychische ziektes, dat is vier keer zoveel als kinderen zonder beperking.

De Ruiter adviseert de behandeling niet alleen te richten op de jongeren, maar ook op de ouders. Naarmate de kinderen met een beperking ouder worden, nemen de psychische problemen af, wat overigens ook bij kinderen zonder beperking het geval is. "Tussen het zesde en achttiende levensjaar vertoonde het ontwikkelingsbeloop van psychopathologie bij kinderen met een matige of licht verstandelijke beperking opmerkelijk veel overeenkomsten met het beloop daarvan bij kinderen zonder beperking," stelt De Ruiter.

Beschermende factoren
Of kinderen probleemgedrag ontwikkelen, hangt samen met een aantal factoren bij zowel het kind zelf, als in het gezin en de omgeving. Beschermende factoren zijn afname van lichamelijke klachten, een groter vermogen zich aan te passen, beter in staat te communiceren, een beter functionerend gezin, en minder negatieve levensgebeurtenissen. De Ruiter: "Hulpverleners moeten extra alert zijn op veranderingen in de lichamelijke gezondheid van een kind en de psychische gezondheid van de ouders en op de invloed die dat heeft op de psychische gezondheid van het kind."

Ondersteuning van ouders
Psychische- en gedragsproblemen bij de ouders zijn goede voorspellers voor psychische problemen bij kinderen met een verstandelijke beperking. De Ruiter adviseert dan ook om behandeling van het kind te combineren met ondersteuning van de ouders.
Verder beveelt ze aan om al op jonge leeftijd aan preventie te doen, zodra de eerste gedrags- of emotionele problemen zich voordoen. Het heeft ook zin om het kind te helpen zijn aanpassingsvermogen te vergroten. Tenslotte adviseert De Ruiter om therapieën die goed werken bij kinderen zonder beperking, aan te passen voor kinderen en jongeren met een lichte of matige verstandelijke beperking. Bijvoorbeeld door minder te praten, en meer te laten zien en te laten doen

Download het proefschrift van Karen P. de Ruiter 'Five-year development of psychopathology in young people with intellectual disabilities' op de site van de Vrije universiteit Amsterdam.

Op YouTube vat ze haar onderzoek samen voor leken.