Verontruste ouders over juiste besteding van meerzorggeld

Mensen die vanuit de Wet langdurige zorg te weinig zorg ontvangen, kunnen in aanmerking komen voor meerzorg. In 2016 werd dit voor 2300 cliënten aangevraagd en daar ging 141 miljoen euro naar toe. Maar komt dat geld wel op de juiste plek terecht? Onderzoeksjournalist Jolien de Vries van Reporter Radio sprak met ouders die daar vraagtekens bij zetten. Haar conclusie: er is nauwelijks sprake van financiële transparantie.

Het radioprogramma van KRO-NCRV op NPO1 besteedde zondag 13 januari aandacht aan het onderwerp. Jolien de Vries interviewde hiervoor een aantal ouders. Zoals Linda Olman, moeder van de 17-jarige Lucas die bij zorginstelling SEIN woont. Op een avond krijgt Lucas van een niet-vaste medewerker verkeerde medicatie toegediend. De volgende ochtend is zijn gedrag volledig anders dan normaal. Hij schreeuwt en gilt, is onrustig en die situatie duurt maanden.

SEIN biedt excuses aan voor de fout bij het geven van de medicatie en stelt een intern onafhankelijk onderzoek in. Conclusie: er kan geen direct verband worden gelegd tussen de plotselinge achteruitgang van Lucas en de medicatiefout.

Linda en haar man vragen de Inspectie voor de Gezondheidszorg er ook naar te kijken. Zij stelt dat de conclusie van SEIN te absoluut klinkt, maar dat de oorzaak van het probleemgedrag niet te achterhalen is.

Meer zorg?
Het veranderende gedrag van Lucas leidt ertoe dat SEIN meerzorg aanvraagt. Linda vraagt zich nu af of Lucas ook echt meer zorg krijgt. Zo nu en dan zijn Linda of haar man bij Lucas op momenten dat zij er normaal gesproken niet zijn. Ze zien dan met eigen ogen dat er te weinig medewerkers zijn. “En als je ze daarmee confronteert, dan is het altijd een incident. Ik vraag me wel af hoe vaak die incidenten plaatsvinden”, zegt Linda in het programma.

Bij navraag over het meerzorgbudget, komt de instelling eigenlijk met niets. Ze kan niet laten zien hoeveel er voor Lucas binnenkomt en ook niet waar het aan uitgegeven wordt. Linda wil heel graag geloven dat het extra geld voor Lucas op de juiste manier wordt ingezet, maar twijfelt daaraan door het gebrek aan transparantie.

Verborgen camera
Dan is er het relaas van Gerard Pijnaker, wiens 30-jarige zoon Jerry bij ’s Heeren Loo in Noordwijk woont. Toen de organisatie opperde om meerzorg aan te vragen, ging Gerard daarmee akkoord, al had hij nog nooit van die mogelijkheid gehoord. Maar het zou immers ten goede komen aan de zorg voor zijn zoon.

Pas later vroeg hij wat er met het budget was gebeurd. Dat bleek naar ‘wonen’ te zijn gegaan. Dat vond hij vreemd, waarna hij er dieper in is gedoken. Hij kreeg de aanvraag onder ogen, op basis waarvan 61.000 euro aan meerzorg voor Jerry is toegekend.

Volgens Gerard stonden er veel dingen in die niet klopten. Want waarom zou je meerzorg aanvragen voor momenten waarop de ouders iets met Jerry ondernemen, wat een aantal keren per week gebeurt. Ook staan er in het zorgplan activiteiten genoemd die volgens Gerard niet worden uitgevoerd.

Jerry’s vader wilde met eigen ogen zien of zijn zoon wel de juiste zorg krijgt, en plaatste een verborgen camera in Jerry’s kamer. Die werd uiteindelijk ontdekt. Door de beelden krijgt Gerard bevestigd dat er veel minder zorg wordt geleverd dan staat aangegeven.

Reactie zorgorganisaties
Natuurlijk is bij de zorgorganisaties om een reactie gevraagd. SEIN geeft aan dat Lucas de meerzorg wel geleverd krijgt. Er is een dagprogramma, waarin per kwartier of half uur staat aangegeven wat er moet gebeuren; daar zit een aantal uren aan vast die voor zorg nodig zijn. En die levert de zorgorganisatie. Volgens SEIN kunnen ze de meerzorg wel in uren laten zien, maar ligt dat financieel lastiger. Onder meer omdat er verschillende vergoedingen voor medewerkers zijn, is het lastig dat zo voor te leggen.

Ook ’s Heeren Loo geeft aan dat de meerzorg geleverd wordt. Kees Erends, lid van de raad van bestuur, zegt het dagprogramma van Jerry te hebben gezien en dat de meerzorg aantoonbaar is. Volgens hem is de zorgorganisatie hiermee wel transparant. Maar omdat de vader van Jerry daar anders tegen aankijkt, blijft er verschil van inzicht. Gerard Pijnaken is een procedure gestart die momenteel nog loopt en binnenkort voor de rechter komt.

Over de camerabeelden die gemaakt zijn op Jerry's kamer zegt Erends dat die beslist niet representatief zijn. De medewerkers hadden weet van de camera en daardoor gingen zij minder vaak naar de kamer van Jerry.

Klokkenluiders
Egbert Schroten van Stichting Klokkenluiders Gehandicaptenzorg geeft in de uitzending aan dat zijn organisatie ook klachten binnenkrijgt over meerzorg. Hij noemt het geschuif met zorggeld. Het geld dat bedoeld is voor meerzorg wordt volgens hem gebruikt voor gaten elders in de zorg. Terwijl dat geld bedoeld is voor meerzorg aan een specifieke cliënt. Hij begrijpt heel goed dat ouders of andere betrokkenen willen weten wat er met het budget gebeurt.

Journalist Jolien de Vries concludeert dat het mis is met de transparantie op het gebied van meerzorg, en dat de zorginstellingen het heel belangrijk vinden het beschadigde vertrouwen te herstellen.

Groepsmeerzorg
De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland spreekt over ‘onnodige misverstanden’ en ‘te bureaucratische processen’ die de transparantie in de weg staan. De nieuwe aangepaste meerzorgregeling en groepsmeerzorg kan volgens de VGN veel misverstanden uit de weg nemen.. |

Luister de uitzending van Reporter Radio terug.